تحليل انتقادي ديدگاه برخي خاورشناسان دربارۀ تفاوت چهرۀ ابراهيم و اسماعيل در سور مكي و مدني

Critical Analysis of the Viewpoint of Some Orientalists on the Difference between the figure of Abraham and Ishmael in Meccan and Medinan chapters

با توجه به اهميت حضرت ابراهيم ع به­ عنوان بنيان­گذار سه دين توحيدي، خاورشناسان در آثار مختلف به جنبه­ هاي گوناگون زندگي اين پيامبر پرداخته­ اند. نخستين بار اشپرنگر به تفاوت چهرۀ ابراهيم در سور مكي و مدني اشاره و رابطۀ ابراهيم با مكه را اسطوره خواند. هرخرونيه با الهام از وي اين ايده را بسط داد و با بازسازي داستان ابراهيم در قرآن براساس توالي تاريخي، تحول تصوير ابراهيم در اين سوره ­ها، به­ ويژه تأكيد بر «ملۀ ابراهيم»، «رابطۀ ابراهيم با بناي كعبه و مناسك حج»، «پيوند ابراهيم با اسماعيل و ماجراي قرباني» در سوره ­هاي مدني را ترفندي سياسي براي جلب نظر اهل مكه و معلول نااميدي پيامبر از حمايت يهوديان مدينه دانست. در مناقشات جدي وديرينه تعيين ذبيح با وجود شواهد قرآني و عهديني مبني بر ذبيح بودن اسماعيل، دو نكتۀ مهم برخاسته از تعاليم انبياء در اين داستان مورد توجه است: هدف اصلي در ماجراي قرباني، آزمايش نهايت فرمان­برداري ابراهيم و فرزندش در امتثال اوامر الهي است و ديگري تأثير اين واقعه در ترميم فرهنگ ناپسند قرباني انسان در ادوار كهن است. در اين مقاله ضمن تبيين اين نظريه ­ها و اشاره به تأثيرات آن در پژوهش­ هاي بعدي، به نقد آن خواهيم پرداخت

Considering the importance of Prophet Ibrahim as the founder of three monotheistic religions, orientalists in various works have addressed various aspects of the life of this prophet. Sprenger pointed out for the first time to the difference between the figure of Abraham in the Meccan and Medinan chapters, and the relation between Abraham and Mecca is myth. Hurgronje inspired by him, expanded this idea and by reconstructing Abraham's story in the Qur'an based on the historical sequence, the transformation of Abraham's figure into these surahs, In particular, the emphasis on the mila’t Ibrahim, Abraham's relationship with the construction of the Ka'bah and the ritual of Hajj, the connection of Abraham with Ishmael and the victim's story in medinan chapters, is a political trick to attract the opinion of the Mecca from the disappointment of the Prophet with the support of the Medinan Jews. In serious and ancient controversy over the sacrifice, despite the Qur'anic and biblical evidence that Ishmael was cursed, two important points raised from the teachings of the prophets are noteworthy in this story: The main purpose of the victim's trial is to test the ultimate command of Abraham and his son in the context of the divine command and the other is the effect of this incident in restoring the evil culture of human sacrifice in ancient times. In this paper, we will criticize this theory by explaining these theories and referring to its effects in later studies.