تغيير انگارة «برادري» در فرهنگ قرآن كريم

Alternating the Imagination of “Brotherhood” in the Culture of the Holy Quran

انگارة برادري و اخوت در زمان نزول قرآن به‌‌منزلة نهاد اجتماعي كارآمد و مؤثري در فضاي حميت و عصبيت جاهلي شكل گرفته بود. اين انگاره تصوري خاص از برادري بر اساس پيوندهاي خوني و سببي، پيمان‌‌هاي قومي و قبيله‌‌اي، يا عرف اجتماعي و فرهنگي بود كه فارغ از حق يا باطل‌بودن در زندگي عرب جاهلي رواج داشت. با ظهور اسلام و نزول قرآن كريم مانند بسياري ديگر از انگاره‌‌ها تغيير معناداري در اين تصور اجتماعي ايجاد شد. روش مردم‌شناسي فرهنگي درصدد بررسي چگونگي پيدايي و رسوخ اين انگاره در ذهن عرب پيش از قرآن است. در مرحلة اول انگارة برادري در فضاي جاهلي بررسي مي‌‌شود. در مرحلة دوم تغييرات قرآن در اين انگاره پي‌‌جويي مي‌‌شود و در مرحلة سوم فهم نهايي قابل استفاده در همة زمان‌‌ها و فرهنگ‌‌ها از قرآن برداشت مي‌‌شود. تغييرات ايجادشده از جانب قرآن كريم در انگارة برادري را در هفت لايه مي‌توان بررسي كرد كه لزوماً ترتيب تاريخي ندارد، بلكه از ساختار متني قرآن استنتاج مي‌شود. توجه به مفهوم برادري و ريشة آن و ارائة معنايي خاص از آن؛ تحليل نمونه‌‌هاي مثبت و منفي تاريخي؛ ارتقاي مفهوم برادري به سطح ارتباط با برگزيدگان و پيامبران الهي؛ جهت‌دادن برادري به ارتباطي حقيقي و ارزش‌‌مدار؛ تغيير انگارة اجتماعي برادري؛ شكست سطوت توهم برادري جاهلانه؛ و پيش‌نهاد انگاره‌اي صحيح از مفهوم برادري كه بر ايمان و اخلاق مبتني مي‌شود و هدف از آن حصول سعادت در جهان آخرت و كسب رضايت الهي است و ثمرة آن ايجاد فضايي آرام و سرشار از حمايت و هم‌راهي و حتي ايثار در ميان افراد جامعه است. استفاده از اين آموزة قرآن در جهان امروز، كه در سراشيبي انحطاط اخلاقي است، هم پيوندهايي حقيقي در جامعه ايجاد مي‌‌كند و هم دل‌‌ها را در راه رشد و كمال هم‌راه مي‌كند.

The imagination (idea) of brotherhood in the Quran had formed as a social efficient and effective institution in space of ignorance’s zealotry and nervousness in the time of revelation the Quran. This imagination was specific idea of brotherhood based on blood and relatively relations or ethnic and tribal alliances or social and cultural norms that regardless of value or anti-value, right or wrong was common in ignorance Arab’s live. With the appearance of Islam and revelation of the holy Quran, like many other imaginations, the meaningful change was created in the social thought. Methods of cultural anthropology seek to examine the emergence and penetration this idea in the mind of Arabs before the Quran. In the first stage the imagination of brotherhood checks in space of ignorant. In the second step the alternation of Quran is checking in this imagination and in third step extracts the ultimate understanding of Quran for all times and all cultures. It seems that alternations that created in this imagination by Quran, can be studied in seven layers that necessarily doesn’t have any chronological order, but is deduced from the text of the Quran. According to the concept of brotherhood and its root and offer a certain sense of it; analysis the of positive and negative historical samples; promoting of the concept of brotherhood to the level of connection with the chosen people and prophets; directing the brotherhood to a real and valuable communication, alternating the social imagination of brotherhood, breaking the domination of ignorantly brotherhood, and presenting a right suggestion for the brotherhood imagination based on faith and morality to gain the felicity and god’s satisfaction that the result of it is a relaxed atmosphere, full of support and companionship, and even self-sacrifice among them that the Muslim community turned to an attractive focus to attract the hearts. Using of this Qur'anic doctrine in today's busy world that is at a steep of moral decline, both creates actual links between the society and joins the hearts in the way of growth and perfection.