پديد آورندگان :
اميني، اشكبوس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج , قزويني، حبيب اله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج , اميرنيا، رضا دانشگاه اروميه - گروه زراعت واصلاح نباتات
كليدواژه :
تنوع آللي , تنوع آللي , نشانگرهاي SSR , تنش شوري و گندم
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تنوع آللي نشانگرهاي ريزماهواره مرتبط با نواحي QTLهاي دخيل در تحمل به شوري و ارتباط اين نشانگرها با عملكرد تحت شرايط نرمال و تنش شوري در گندم هاي ايراني، تعداد 25 ژنوتيپ گندم نان (شامل ارقام و لاين هاي بومي و اصلاح شده متحمل تا حساس) با استفاده از 45 جفت آغازگر ريزماهواره مرتبط با شوري مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج مقايسه ميانگين عملكرد دانه در هر دو شرايط محيطي حاكي از وجود اختلاف معني دار بين ژنوتيپ ها بود. در شرايط تنش ژنوتيپ هاي شماره 25 (Pishtaz/Karchia) و 16 (Sissons/3/ Alvd//Aldan/Ias58) به ترتيب بيشترين و كمترين عملكرد دانه را نشان دادند. بر اساس ميانگين عملكرد دانه (در شرايط تنش و بدون تنش) و شاخص هاي تحمل و حساسيت به تنش ژنوتيپ ها به گروه هاي متحمل، نيمه متحمل و حساس تقسيم شدند. بر اساس نتايج ارزيابي مولكولي از بين 45 نشانگر SSR مورد استفاده، تعداد 27 نشانگر، الگوي نواربندي چندشكل (پلي مورف) نشان دادند. در اين نشانگرها در مجموع 95 آلل مشاهده شد كه 89 آلل داراي چندشكلي بودند به طوريكه تعداد آلل براي هر آغازگر از دو تا هفت آلل متغير و ميانگين تعداد آلل 3/52 براي هر جفت نشانگر بود. محتواي اطلاعات چندشكلي (PIC) براي نشانگرهاي مختلف از 0/077 تا 0/454 با ميانگين 0/285 و ميزان شاخص نشانگر (MI) از 0/15 تا 1/19 با ميانگين 0/79 بود. تجزيه خوشه اي بر اساس داده هاي مولكولي، ضمن هم خواني نسبي با نتايج حاصله از ارزيابي مزرعه-اي به خوبي توانست ژنوتيپ هاي متحمل و حساس را از هم تفكيك نمايد و با گروه بندي بر اساس تجزيه به بردارهاي اصلي با استفاده از نشانگرهاي مولكولي نيز مطابقت زيادي داشت. نتايج حاصله نشان داد كه نشانگرهايgwm291، gpw345، wmc249، barc353.1، cfa2170.2، gwm339 و wmc326 به طور نسبي از PIC و MI بيشتري برخوردار بوده و در نتيجه از قدرت تفكيك بالاتري در مقايسه با ساير آغازگرها برخوردار مي باشند و مي توانند به عنوان نشانگرهاي مفيد جهت بررسي تنوع ژنتيكي و برنامه هاي به نژادي براي تنش شوري استفاده شوند.
چكيده لاتين :
In order to evaluate allelic diversity of microsatellite
markers in QTL regions associated with salinity tolerance
and to assess relatedness of these markers with yield
performance of Iranian wheats under normal and salt stress
conditions, twenty-five wheat genotypes (comprising
tolerant and sensitive Iranian landraces, commercial
cultivars and breeding lines), were studied using 45
microsatellite primers. Results of yield mean comparison
showed that there were significant differences among
genotypes in both environmental conditions. Under stress
conditions, genotypes no 25 (Pishtaz/Karchia) and 16
(Sissons/3/Alvd//Aldan/Ias58) had the highest and lowest
grain yields, respectively. Based on grain yield mean under
both stress and non-stress conditions as well as tolerance
and susceptibility indices, the genotypes were classified into
tolerant, moderately tolerant and sensitive groups. From 45
microsatellite primer pairs used, 27 markers were
polymorphic. In total, these markers generated 95 alleles,
from which 89 alleles were polymorphic, possessing 2-7
alleles with the average of 3.52 alleles per locus. The
polymorphic information content (PIC) varied from 0.077
to 0.454 with the average of 0.258 and the Marker Index
(MI) ranged from 0.151 to 1.19 with the average of 0.79 for
different primers. Cluster analysis based on molecular data,
could completely separate sensitive and tolerant genotypes
and relatively was concordant with grouping of genotypes
based on field results. Principal coordinate analysis
(PCOA), mostly confirmed the results of cluster analysis.
Results of molecular data demonstrated that SSR markers:
gwm291, gpw345, wmc249, barc353.1, cfa2170.2,
gwm339 and wmc326 had higher PIC & MI values and can
be considered as suitable microsatellite markers to assess
the genetic diversity among the wheat genotypes in salinity
stress breeding programs.
