درآمدي بر كاربست نظرية دريافت در تحليل تاريخ تفسير شيعه مطالعة موردي: تفاسير شيعي قرن چهاردهم هجري در ايران

An Introduction to Application of Reception theory for analyzing the history of Interpretations of the Qur'an A case study on Iranian Interpretations of the Qur'an in 14th

نظرية دريافت تازه‌ترين تحول در دانش تفسير است كه در آن بر نقش خواننده در فهم و دريافت او از متون تأكيد مي‌شود. اين نظريه به‌نوعي با تاريخ دريافت پيوند دارد و پيروان آن درصددند نشان دهند كه چگونه فهم و تفسير متون و به‌طور خاص متون مقدس طي زمان در فرهنگ‌ها و جمعيت‌هاي گوناگون تغيير كرده است. درواقع نظرية دريافت بر آن است كه خوانندگان و مفسران در خلأ با متن برخورد نمي‌كنند، بلكه همگي جايگاهي اجتماعي و تاريخي دارند و اين واقعيت در چگونگي تفسير آن‌ها از متون تأثير مي‌گذارد؛ اگرچه متن قرآن كريم در خلال قرون، پس از نزول تا امروزه، نزد همة مسلمانان ثابت بوده و تغييري نكرده، تفسير و تبيين آن تاريخ پرفرازونشيبي را سپري كرده است. نظرية دريافت محمل مناسبي براي بررسي‌هاي تاريخي در زمينة تفاسير قرآني است. در اين جستار به‌طور خاص تفاسير دانشمندان شيعي ايراني از قرآن كريم در قرن چهاردهم بررسي شده است كه جايگاه تاريخي، سياسي، اجتماعي، و فرهنگي مفسران به ميزان زيادي فهم و خوانش آنان از متن مقدس را تحت تأثير قرار داده است. غالب مفسران در بازة خاص تاريخي قرن چهاردهم و درپي حركت احياي ديني سيدجمال‌الدين اسدآبادي رويكرد عصري ـ اجتماعي در تفسير را برگزيده‌اند. در اين رويكرد، دانش‌هاي نوين بشري براي تفسير قرآن به‌كار مي‌روند و به گونة بي‌سابقه‌اي آيات و اشارات قرآني براي پاسخ‌گويي به مشكلات و مسائل اجتماعي ازجمله استعمار، استبداد، حقوق زنان، مالكيت اشتراكي، و مشروعيت نهادهاي مدني استفاده مي‌شوند.

Reception theory is recent development in the science of interpretation which emphasizes the role of reader in reception and interpretation of a text. Reception history is the study of how Quranic texts have changed over time in different cultures and communities, through translation, or reading. In other words, reception history explores all the different ways that people have received, appropriated, and used biblical texts throughout history. According to this theory, historical , social and political conditions of the reader and author are very important and impacted on the reception and understanding of the text. .indeed this theory tries to show the effect of social and cultural condition of readers on the issue of reception. The text of Quran didn’t change through ages but its interpretations and exegesis has changed through ages and there is many different commentary of Quran in different centuries and period of time. This article tries to analyze the history of Iranian Interpretations of the Quran in 14th by the application of reception history. Most iranian commentators of this period and after Sayyed Jamaleddin al-Afghani’s movement choose social approach in their studies. with social approach modern sciences are applied for interpretation of Quran and Unprecedentedly the verses of quran are used for solving social and political problems such as: colonialism , dictatorship , tyranny, women ‘s right ,the issue of ownership and Parliamentary.