بررسي حديثِ شيدايي و پاكدامني و رازپوشي

A Survey on the Sacred Saying about Loving, Chastity & Hiding the Secret

عارفان و صوفيان، آنگاه كه نگارش تجربه‌هاي روحاني‌شان را آغاز كردند، افزون بر آيات قرآن از احاديث نيز كمك گرفتند و در ادب نهان‌گرايانۀ خود به فراخي و فرّخي از آن‌ها سود جستند. يكي از رواياتي كه اين گروه، بسيار به آن استناد كرده‌اند، حديث «مَن عَشِقَ و كتَمَ و عفَّ و ثمّ ماتَ ماتَ شهيداً» بوده است كه درون‌مايه‌اش، فرخنده فرجامي عاشق است. بسياري از حديث‌پژوهان بر اين روايت خرده گرفته‌ و آن را نادرست دانسته‌اند، ولي با بررسي گزارش‌هاي گوناگون سند روايت، روشن مي‌شود كه اين روايت بر پايۀ سنجه‌هاي حديثي، پذيرفتني است. مقالۀ حاضر، نگاهي است به سند و متن اين روايت بر پايۀ معيارهاي اهل سنت در درستي يا سستي روايات.

When mystics and Sufis began to write down their spiritual experience, in addition to the verses of Quran, they took advantage of Hadith as well, and auspiciously and widely benefited from it in their cryptic literature. One of the traditions to which this group has vastly referred was the Hadith: “He who loves and remains chaste and conceals his secret and dies, dies a martyr.” The content of this Hadith tells us about the happy fate of a lover. This Hadith is criticized and repudiated by many Hadith researchers, but analyzing various reports on the documentation of this tradition, we found out that, based on the criteria used for the authenticity of Hadith, this tradition is acceptable. The present article is a glimpse at the documentation and the text of this tradition based on the Sunni criteria for ascertaining the authenticity of traditions.