تشبه به مسيح در قوس زندگي حلاج

بدون عنوان

حسين بن منصور حلاج، صوفي و عارف بزرگ در سال 309ق، به اتهام دعوي حلول و الوهيت در بغداد به دار كشيده شد. زان پس زندگي، آموزه‌ها و فرجام زندگي وي در تاريخ تصوف و فراتر از آن در ادبيات ايران بازتاب و مقبوليت كم‌نظيري يافته و با اسطوره درآميخته است. روايات زندگي، فرجام و آموزه‌هاي منسوب به او، تداعي‌كنندۀ زندگي و انديشه عيسي مسيح(ع) در باور مسيحيان ‌است. اين مقاله با رويكردي تطبيقي‌تحليلي سعي دارد برخي از همانندي‌ها و تفاوت‌هاي حلاج و حضرت مسيح(ع) را در سه بخش زندگي (سفرها، پيروان، كرامات و معجزات)، در مدعيات، رفتار و ‌انديشه، و نيز در فرجام زندگي (پيش‌گويي شهادت، نوشيدن جام، روز شهادت، نوع و كيفيت شهادت و...) بنماياند و همچنين تفاوت‌هاي دو دسته روايات، افسانه‌ها و اسطوره‌ها را نشان دهد. تشابهات بسياري كه گاهي پژوهشگران پيشين فقط به مواردي اندك يا به اشاره‌اي گذرا بسنده كرده‌اند، در اين مقاله با شرح و تبيين كامل بيان شده است؛ تشابهاتي كه در قياس با افتراقات، خواننده را به اين نتيجه مي‌رساند كه اگر منصور حلاج را «مسيح پارسي» لقب دهند، نادرست نيست.

فاقد چكيده