چكيده فارسي :
نورمحمد گنجابوي متخلص به «نوراني» از شاعران فارسيگو و گمنام بلوچستان در قرن دوازدهم هجري است. وي ساكن شهر گَنجابه بوده كه از اين شهر در متون كهن فارسي، به عنوان قندابيل ياد شده است. مهمترين اثر اين شاعر كتاب تحفه النصير است كه اثري منظوم است و حدود 3500 بيت دارد. مضمون اين اثر، تاريخي در توصيف جنگهاي نصيرخان نوري حاكم بلوچستان و احمدخان ابدالي فرمانرواي افغانستان، با سيكهاي منطقۀ پنجاب است، اين دو حاكم، از سرداران برجستۀ نادرشاه افشار بودهاند كه پس از برافتادن نادر، هركدام در منطقۀ خود به حكومت رسيدند. گنجابوي اين اثر را در بحر متقارب و به تقليد از شاهنامۀ فردوسي سروده است. از متن كتاب معلوم است كه سرايندۀ آن به دقايق سخن فارسي آگاه بوده است. گنجابوي تحت تأثير شاعران بزرگي چون فردوسي، نظامي، سعدي و مولوي است و خود نيز نسبت به اين تآثيرپذيري معترف است؛ كتاب تحفه النصير با اطلاعات تاريخ ياي كه در مقطعي خاص از شبه قاره ميدهد، ميتواند براي تاريخ پژوهان منبعي مهم باشد؛ از سوي ديگر اين اثر ميتواند براي پژوهش گران ادب فارسي در شبه قاره، منبعي قابل اعتنا باشد. هدف اصلي مقالۀ حاضر، شناساندن اين شاعر فارسي گوي و معرفي مهمترين اثر وي است؛ از همين رو، كتاب تحفه النصير منبع اصلي مقالۀ حاضر به شمار ميآيد و مقاله دربارۀ بررسي اين كتاب و شرح حال سرايندۀ آن است و اطلاعاتي نيز دربارۀ ممدوح شاعر به دست ميدهد.
چكيده لاتين :
Noor Mohammad Ganjabavi, known as Noorani, was an unknown Persian poet of Balochistan in 12th century AD. He lived in the city of Ganjabeh, which is mentioned as Ghandabil in ancient Persian texts. His most important book is Tohfat-Al-Nassir, which is a poem collection and has about 3500 verses. This historical, epic work describes the epic battles of Nasir Khan Noori, governor of Baluchistan, and Ahmad Khan Abdali, ruler of Afghanistan, with Sikhs of Punjab region. These two rulers were among the prominent commanders of Nader Shah and after his fall, the two took the power in their own regions. Ganjabavi wrote his work in Bahr-e-Motaghareb and imitated Ferdowsi's style. The text demonstrates that the poet has had a well understanding of Persian language. He admitted that he had been influenced by the great Persian poets such as Ferdowsi, Nizami, Saadi and Molavi. Providing information about a certain period of the history of Indian subcontinent, “Tohfat-Al-Nassir” can be a valuable resource for scholars. On the other hand, this literary work can be a reliable resource to researchers of Persian literature in subcontinent. The aim of the present study is to introduce this Persian language poet and his most important work to the academic society; hence the main source for compiling the present paper was Ganjabavi's “Tohfat-Al-Nassir”. A biography of the poet and a portrait of his praiseworthy are also included.
