بررسي موسيقي دروني در اعجاز خسروي و خزاين الفتوح اميرخسرو دهلوي

Study of internal music of Ejaz-e Khosravi and Khazayen Al-fotooh

موسيقي در نثر فارسي ناشي از آهنگ و تناسبي است كه در يك جمله ميان واژگان گوناگون و يا در ميان واژگان دو جمله احساس مي شود. گاه كلمات و جملاتي كه در كنار يكديگر قرار مي گيرند در نثر فارسي ايجاد موسيقي ميكنند كه از آن تعبير به موسيقي دروني مي شود . اين نوع موسيقي از تناسب حروف و اصوات حاصل مي شود كه از تنوع و تكرار به وجود مي آيد. يكي از مهمترين ويژگي هاي نثر امير خسرو آهنگيني و عبارت هاي موزون آن است. امير خسرو از موسيقي در نثر خود بهره جسته تا نثر خود را موزون جلوه دهد . او با تكرار هايي از قبيل تكرار صامت و مصوت ، هجا ، كلمه و تكرار جمله به نثر خود برجستگي خاصي داده است هدف از اين تحقيق شناخت موسيقي دروني در آثار منثور اميرخسرو است . يافته هاي پژوهش نشان ميدهد كه موسيقي دروني در آثار منثور اميرخسرو كاربرد فراواني دارد و نويسنده سعي كرده تا زبان آثار خود را به زبان شعر نزديك كند . اين پژوهش به شيوۀ توصيفي-تحليلي انجام گرفته است.

Music in Persian literary prose is produced by melody and proportion existing among the words of one sentence or among those of two sentences. Sometimes the adjacent words or sentences produce music, which is considered as internal music. This kind of music is the result of the proportion of letters and sounds caused by variation and repetition. One of the prominent features of Amir Khosro prose are its rhythmic phrases and this gives richness to his prose. His prose is characterized by alliteration, assonance, and refrain. This study aims to investigate internal music in Amir Khosro prose works. It will show that internal music is extensively employed in Amir Khosro prose works and he has attempted to make the language of his prose works poetic. This study makes use of a descriptive-analytic approach.