تحليل بدرالشروح اكبرآبادي بر غزليات حافظ بر اساس نظريۀ زيبايي‌شناسي دريافت ياوس

Investigation into Akbar Abadi’s Badr al-Sharruh on hafez’s Lyrics Based on Jauss Perception Aesthetic Theory

نظريۀ دريافت، بر جايگاه منحصر به فرد خواننده و عوامل اجتماعي در تداوم خوانش متن تأكيد مي‌ورزد. بدرالشروح اكبرآبادي در سال 1835م. در اوايل سال‌هاي استيلاي انگليس در هند نوشته‌شد. با توجه به اهميّت روابط فرهنگي و ادبي ايران و هند در طول تاريخ و تفاوت‌ها و شباهت‌هاي ساختاري دو جامعه،‌ در اين مقاله تلاش مي‌شود تا از طريق روش تحقيقي و توصيفي و با تكيه بر منابع كتابخانه‌اي، دريافت‌هاي اكبرآبادي متأثر از ساختار و پارادايم ادبي و اجتماعي جامعه‌ي‌هند تبيين شود. يافته‌ها نشان مي‌دهد؛ فضاي ادب فارسي در جامعه‌ي‌هند در قرن دوازدهم متأثر از دوفضاي فرهنگي ايران و انگليس بوده‌است. فضاي فرهنگي ادبي ايران به برداشت عرفاني اكبرآبادي از ديوان‌حافظ انجاميده‌است و پارادايم فرهنگي انگليس منجر به برداشت واقع‌گرايانه و غيرآرماني اكبرآبادي از شخصيت‌هايي هم‌چون واعظ و شيخ و زاهد شد و هم‌چنين مايه‌ي توجه وي به جزييات و روايت‌هاي تاريخي و علل سرايش برخي ابيات گرديد؛ ازاين‌رو در مجموع 4289 بيت مشروح، اكبرآبادي 14بيت را داراي علت سرايش و50 بيت را مرتبط به روايت‌هاي عرفاني و تاريخي دانسته‌است. اكبرآبادي در اين شرح از نكات ادبي و بلاغي و كلامي و منطقي كمك‌گرفته‌است. درنهايت‌اين كه تأثير پارادايم‌هاي ايراني در اين شرح بيش از ساير پارادايم‌هاست.

Perception theory emphasizes the unique position of the reader and social factors in continuity of reading the text. Akbar Abadi’s book, Badr al- Sharruh, was written in India in 1835, in the early years of the British Empire. Considering the significance of the historical cultural and literary relations between Iran and India, and the structural differences and similarities of the two societies, in this paper it is attempted to explain Akbar Abadi’s perceptions influenced by the Literary and social paradigm and structure of the Indian society. Findings indicate that the Persian literature space in India in the 13th century was influenced by the two cultural space of Iran and England. The cultural literary space of Iran has led to Akbar Abadi’s mystical impression of Divan-e-Hafez. The England’s cultural paradigm space has led to Akbar abadi’s realistic and non-idealized impression of the characters such as Preacher, Sheikh, and Ascetic. Moreover, it caused his attention to historical details and narratives, as well as, the dignity of the descent of some verses. Therefore, among the 4289 detailed and annotated verses, Akbar Abadi considers 14 verses as having dignity of descent, and 50 verses as related to mystical and historical narratives. Akbar Abadi has benefitted from literary, rhetorical, verbal and logical points. Finally, the influence of the Iranian paradigms on this description is more than other paradigms.