بازنمايي شادكامي در سريال‌هاي خانوادگي با توجه به الگوي اسلامي (مطالعه موردي: سريال‌هاي خانه سبز، پدرسالار، زير تيغ، متهم گريخت، ميوه ممنوعه، پايتخت و پرده‌نشين)

Representation of happiness in family series according to Islamic pattern (Case: Khaneh Sabz, Pedarsalar, Zire Tigh, Motaham Gorikht, Miveh Mamnouae, Paytakht, and Pardeneshin)

پژوهش حاضر با توجه به ضرورت آموزش شادكامي، بر اساس نظريه يادگيري اجتماعي مبني بر يادگيري مشاهده‌اي و با هدف بررسي بازنمايي شادكامي در سريال‌هاي خانوادگي سيماي جمهوري اسلامي ايران در سال‌هاي 1370 تا 1394 انجام گرفته است. روش اين پژوهش تحليل محتواي كمي از نوع توصيفي بوده است. ابتدا مقياس سنجش بازنمايي شادكامي، با توجه به الگوي اسلامي شادكامي، طراحي و سپس 7 سريال به‌صورت هدفمند با معيارهاي محبوبيت و تأثيرگذاري و با توجه به ماهيت شادكامي در الگوي اسلامي، انتخاب شدند. از طريق نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي، 677 صحنه نيز به‌عنوان نمونه نهايي برگزيده شدند. واحد ثبت در اين پژوهش كنش بوده ‌است. اين پژوهش دو مقوله اصلي دارد: رضامندي و نشاط. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه رضامندي، كمترين و زيرمقوله لذات مادي از مقوله نشاط، بيشترين ميزان بازنمايي را در ميان سريال‌هاي مورد مطالعه داشته است. همچنين كنش‌هاي منفي بيشتر از مقوله رضامندي و زيرمقوله لذات معنوي بازنمايي شده است؛ بنابراين، مطابق با الگوي اسلامي شادكامي كه تحقق شادكامي را در كاهش كنش‌هاي منفي در برابر كنش‌هاي مثبت در موقعيت‌هاي خوشايند و ناخوشايند و تعادل ميان بهره‌مندي از لذات مادي و معنوي مي‌داند، اين 7 سريال، تصوير درستي از شادكامي در اسلام بازنمايي نكرده‌اند.

The research was conducted with the aim of studying representation of happiness in family series of IRIB TV during 1991 to 2015 Based on the social learning theory in the observational learning point of view. The research method was quantitative analysis using descriptive techniques. At first, the scale of the representation of happiness was designed, based on the Islamic model of happiness, then seven series were selected purposefully with popularity and impact criteria, and according to the nature of happiness in the Islamic pattern. Then 677 scenes were selected as the final samples, using random stratified sampling. The registration unit was acting. The research had two main categories: Satisfaction and Vitality. The results showed that satisfaction had the lowest and the subcategory of worldly pleasures of the category of vitality, had the highest representation. Negative actions were also presented in the category of satisfaction and the category of spiritual pleasures, then these 7 series did not represent the true image of happiness in Islam, according to the Islamic model of happiness, which seeks to achieve happiness in reducing negative actions against positive actions in pleasant and unpleasant situations, and the balance between enjoyment of worldly and spiritual pleasures.