تحليل ويژگي هاي جمعيتي و شاخص هاي اقتصادي-اجتماعي منطقة 17 شهرداري تهران: پايگاه تحقيقات جمعيت دانشگاه علوم پزشكي تهران

مقدمه: انسان بخشي از ساختار اجتماعي- اقتصادي پيرامون خود مي باشد و از محيط متاثر شده و بر آن تاثير مي گذارد. ناديده گرفتن ابعاد محيطي و اجتماعي، منجر به عدم موفقيت برنامه هاي محيط برنامه هاي مربوط به سلامت شده و نابرابري را در وضعيت سلامت گروه هاي مختلف جامعه محسوس تر نموده است. هدف از اين مطالعه بررسي تركيب اجتماعي و اقتصادي شهروندان منطقه 17 شهرداري تهران (تحت پوشش پايگاه تحقيقات جمعيت) به منظور ترسيم تصوير دموگرافيك از جامعه مورد نظر مي باشد. روشها: براي انجام مطالعه از تركيب دو شيوه كمي و كيفي بهره گرفته شد. مطالعه كمي توصيفي با روش نمونه گيري خوشه اي بر روي 1121 خانوار ساكن در حوزه پايگاه تحقيقات جمعيت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران انجام شد. براي تهيه مشخصات دموگرافيك جامعه از بخش اطلاعات دموگرافيك پرسشنامه مطالعه جهاني سلامت سازمان بهداشت جهاني استفاده گرديد. شيوه كيفي استفاده شده براي تهيه پروفايل جامعه، روش تحقيق ارزيابي سريع بر اساس تكنيك تحليل اجتماعي- اقتصادي و جنسيت بود. ابزار مفاهيم توسعه استفاده شده عبارت بودند از: نقشه اجتماعي و مشاهده و تهيه يادداشت هاي ميداني و مصاحبه و ملاقات با مردم و افراد كليدي منطقه. براي اعتبار بخشي به اطلاعات از روش مثلثي استفاده شد. همچنين از ابزار روند تغييرات براي بررسي روند تغييرات اقتصادي، اجتماعي و محيطي و ساختار نهادهاي اجتماعي در طي زمان استفاده شد. يافته ها: ميانگين سني خانوار 27.94 سال و متوسط بعد خانوار 4.23 نفر بود. از نظر وضعيت تاهل بيشترين درصد از واحدهاي مورد پژوهش از خانوارها (47.5%) ازدواج نكرده بودند. بيشترين درصد افراد (30.7%) تحصيلات متوسطه داشتند. از نظر قوميت بيشتر افراد آذري بوده (57.8%) و از نظر شغل، اكثريت (11.9%) شغل آزاد داشتند. يافته هاي كيفي نشان داد كه ناحيه يك، نبض اقتصادي منطقه مي باشد. اين امر محدود به اقشار خاصي بوده و بيكاري در حاشيه آن از سوي افراد تحت مطالعه بيش از همه گزارش شد. عمده ترين مسائل اجتماعي منطقه عبارت بودند از: اعتياد، زياد بودن جمعيت و شلوغي منطقه، بالا بودن خشونت و ... نتيجه گيري: تنوع مسائل اجتماعي و اقتصادي شهروندان منطقه 17 شهرداري، اين جامعه را به عنوان يك جامعه با مشكلات اجتماعي و اقتصادي زياد معرفي مي كند. بستر سازي و فراهم آوردن زمينه هاي مناسب براي شكل گيري مشاركت آحاد مردم در زمينه حل معضلات تاثير گذار بر سلامت، راهكاري در جهت توسعه پايدار است. حل مشكلات عديده اين منطقه تنها از طريق بخش سلامت قابل حصول نيست و نيازمند همكاري بين بخشي و ايجاد محيط مناسب براي مشاركت مردمي مي باشد.