فهم پديدارشناختي چند همسري در ميان بلوچ‌هاي ساكن شهرستان چابهار

A Phenomenological Study on Pologamy as a Family Structure in Chabahar, Balochistan

اين مطالعه­ پديدارشناختي در پي آن است تا با بررسي علت‌­هاي گسترش چندهمسري در ميان بلوچ­‌هاي ساكن چابهار، به طرح اين پرسش بپردازد كه علي­رغم تحولات توسعه­‌اي­ اخير در اين شهرستان، پديدۀ چندهمسري چگونه توانسته همچنان خود را بازتوليد كند. از سويي ديگر، آيا اساساً زنان بلوچ تمايل و نيز امكان مقاومت در برابر ساختار چندهمسري را دارند يا صرفاً اين شرايط را پذيرفته‌­اند؟ بر اساس نتايج اين پژوهش، چندهمسري يا به عبارتي چندزني در بلوچستان امري كاملاً پذيرفته­‌شده و جاافتاده­ است، چراكه در بسياري موارد تعداد فرزندان و در نتيجه قدرت اجتماعي و اقتصادي خانواده، تيره و نهايتاً طايفه را افزايش مي‌­دهد. اين امر را بايد در برابر موقعيت زنان بلوچ در سلسله‌مراتب اجتماعي و اقتصادي، وابستگي مالي آن­ها، عدم‌حمايت حقوقي از طلاق و جدايي زن و فقدان پشتيباني­‌هاي اجتماعي قرار داد. به‌­علاوه گستردگي اين الگوي خانوادگي بيشتر از آنكه ناشي از سن و سال و يا ميزان ثروتمندي مردان باشد، زمينه و ريشه­‌هاي فرهنگي دارد و آن را نمي‌توان به يك تيره يا طايفه يا طبقۀ­ اجتماعي خاص محدود دانست. در مورد پرسش دوم نيز يافته‌هاي تحقيق نشان داد كه با وجود آنكه تصميم به چندهمسري، معمولاً تصميمي يك طرفه و از طرف مردان است، اما زنان نيز در اين ميدان عاملاني صرفاً منفعل و پذيرا نيستند، چراكه استراتژي‌هاي مبتني بر جبران و انتقام مراتبي از كنش‌ورزي را به آن‌ها عطا كرده تا در برابر اين ساختار خانوادگي به مقاومت خاموش و غيررسمي دست ­زنند.

The phenomenon of polygamy although is not the dominant structure of family life in Iran, but among the Sunni people, particularly the Baloch, is a common phenomenon such that the highest observed proportion of polygamy is in Sistan and Balochistan province. The tribal structure of the Baloch people and their adherence to their ethnic and religious tradition have paved the way for this phenomenon. This phenomenological study, by investigating the causes of polygamy spread among the Baloch living in Chabahar, seeks to answer the question “How polygamous culture has been able to reproduce itself?”. On the other hand, “Are Baloch women willing and able to resist against polygamous family structure or simply have accepted these conditions?”. It was found out that Polygamy in Sistan and Balochistan is an accepted culture because in many cases, it increases the number of children and, as a result, the social and economic power of the family and tribe. This is against the situation of Baloch women in the social and economic hierarchy, their financial dependence, lack of legal support for divorce, and lack of social support. In addition, the breadth of this phenomenon has a cultural background, rather than age or wealth of men, and it cannot be limited to a particular tribe or social class. Regarding second question, findings of the current study showed that, although the decision to live in polygamy is usually a one-sided decision made by men, women are not only passive and receptive because compensation or revenge-based strategies have given them a degree of subjectivity to react against this family structure in an informal and silent way.