بررسي كيفيت علوفه بارهنگ پاكلاغي (Plantago Coronapos) در مراحل مختلف رشد فنولوژيكي در پنج رويشگاه مراتع استان گلستان

Investigation of Plantago Coronopus Forage Quality at Different Phenological Growth Stages in Five Habitats of Golestan Province

گونه هاي مرتعي در مكان ها و زمان هاي مختلف كيفيت علوفه اي متفاوتي داشته و در مراحل مختلف فنولوژيكي مقدار ارزش غذايي آنها متغير است. به همين منظور آزمايشي با هدف تعيين ارزش غذايي علوفه گونه بارهنگ پاكلاغي در 5 رويشگاه (گميشان، سنگرتپه، صوفيكم، اينچه برون و چپرقويمه) از مراتع شور استان گلستان انجام شده، نمونه ها در دو مرحله رشد فنولوژيكي رويشي و بذردهي جمع آوري و سپس درصد پروتئين خام، چربي خام، ماده آلي، ديواره سلولي بدون همي سلولز و ليگنين تعيين شدند. قابليت هضم ماده خشك و ماده آلي نمونهها با استفاده از شيرابه شكمبه گاوميش به روش برون تني اندازه گيري شد. نتايج آناليز شيميايي نشان داد كه اختلاف معني داري بين سايت هاي مختلف از نظر درصد پروتئين خام، چربي خام و ديواره سلولي بدون همي سلولز وجود دارد 0/05˂p. رويشگاه چپرقويمه از نظر درصد پروتئين خام، قابليت هضم ماده آلي، انرژي قابل هضم و انرژي قابل متابوليسم بهتر از رويشگاه هاي ديگر بود. در همه رويشگاه ها، كيفيت علوفه در دو مرحله رشد رويشي و بذردهي متغير بود 0/05˂p. با پيشرفت مرحله فنولوژيكي گياه، مقدار ماده خشك و ديواره سلولي بدون همي سلولز افزايش يافت اما درصد پروتئين خام، قابليت هضم ماده خشك، ماده آلي، انرژي قابل هضم و انرژي قابل متابوليسم علوفه كاهش يافت 0/05˂p درصد پروتئين خام در دو مرحله رشد، بيشتر از حد بحراني آن (7 درصد) براي نياز يك واحد دامي بود. مقادير انرژي قابل هضم و قابل متابوليسم در مرحله رشد رويشي بيشتر و در مرحله رسيدن دانه كمتر از حد بحراني آن براي نياز يك واحد دامي بود. بطور كلي نتايج نشان داد كه كيفيت علوفه در سايت هاي مختلف متغير بوده و اين گونه مرتعي در مرحله رشد رويشي مي تواند نياز پروتئيني و نيز بخش زيادي از نياز انرژي گروه هاي مختلف گوسفند و بز را تامين نمايند.

Range species forages have different quality and feeding value in different site and times. Therefore research carried out to Investigate of Plantago Coronopus Forage Quality at different phenological Growth Stages in Five Habitats of Golestan Province (Goomishan, soofikam, Sangar Tappeh, Inchehbroon and chaparghoymeh). Samples were collected from two phonological stages (vegetative and seed ripening) and then crude protein (CP), ether extraction (EE), organic mather (OM), acid detergent fiber (ADF) and lignin (ADL) were determined. Dry matter digestibility (DDM) and organic matter digestibility (DOM) of forages were determined using rumen fluid from buffalo by in vitro techniques. The results of chemical analysis indicated that CP, EE and ADF percent were significant differences in different sites (p<0.05). CP (%), DOD (%), DE and ME (mj/kg) in Chaparghoymeh was better than other site. In all sites, quality of P. coronopus were varied at two phonological stage and seed ripening (p<0.05). DM and ADF content were increased with phonological stages increasing, but CP, DDM, DOM, DE and ME of forage were decreased(p<0.05). CP percent at two growth stages are higher than its critical level (7%) for one animal unit maintenance. DE and ME amounts at vegetative growth stages are higher and at seeding stage are lower than its approximate amount of critical level for supply daily requirement of animal unit. In general, result shown that forage quality of rangelands were varied in different sites and this plant at vegetative stage can supply protein and a great part of energy requirement of different grazing ruminant groups (sheep and goat).