الگوي پيش‌بيني بحران ناشي از نقاط بحراني در كلان‌شهرها

A Prediction Model for the Crisis Caused by the Critical Regions in the Metropolitan Cities

زمينه و هدف: اهميت بحران و مباحث مرتبط با آن با وقوع جريان‌هاي پيش‌بيني نشدة بحران‌زا خود را نشان داده است. سازمان‌هاي فاقد طرح‌هاي مديريت بحران در مواجهه با بحران‌ها بيش از دو و نيم برابر سازمان‌هاي داراي چنين طرح‌هايي زمان حيات‌بخش مقارن با وقوع بحران را صرف كرده‌اند. بنابراين پيش‌بيني بحران قبل از وقوع، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است، زيرا مي‌تواند منجر به پيشگيري از بحران شود. اين پژوهش با هدف تدوين الگوي پيش‌بيني بحران ناشي از نقاط بحراني در كلان‌شهرها انجام شد.روش­: براي انجام پژوهش حاضر، ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها با بررسي نظام‌مند مباني نظري و دريافت نظر خبرگان احصا و با استفاده از سنجه‌هاي روايي محتوا و شاخص تناسب، اعتبارسنجي و مدل تأييد عاملي سه‌سطحي با 4 بعد، 14 مؤلفه و 60 شاخص ترسيم شد.يافته­ها و نتايج: براي هر چهار بعد (فرهنگي، اجتماعي- كالبدي- اقتصادي- كنترل و نظارت) تمامي شاخص‌ها داراي بار عاملي بزرگتر از 5/0 و در سطح اطمينان 95 درصد معنادار (96/1t>) بوده‌اند. بارهاي عاملي مرتبه دوم براي همه مولفه‌ها و شاخص‌ها در سطح اطمينان 95 درصد معنادار و تأييد شده‌اند. براي تمامي متغيرهاي پژوهش، مقدار آلفاي كرونباخ و پايايي تركيبي از 7/0 بزرگتر شده‌اند كه نشان از پايايي ابزار اندازه‌گيري است. با توجه به مقدار بار عاملي، بعد فرهنگي- اجتماعي بيشترين سهم را در اندازه‌گيري مدل داشته است، بعد كالبدي (فضاي شهري) رده دوم، بعد اقتصادي و كنترل و نظارت به‌ترتيب رده‌هاي سوم و چهارم را به خود اختصاص داده‌اند.

Background and objectives: The importance of the crisis and its related issues has been demonstrated by the occurrence of its unpredictable crisis. Organizations that do not have crisis management plans in dealing with crises have spent more than two and a half times of their vital time than that of organizations with such plans in crises. Therefore, the prediction of a crisis before the occurrence is very important, because it can lead to crisis prevention. This research was aimed at developing a prediction model for crisis caused by critical points in metropolitan cities.Methodology: To do this research, dimensions, components and indices were assessed by systematic review of theoretical foundations and the opinion of the experts. It was validated using content validity measures and the fittest index, and factor-validation model with 4 dimensions, 14 components and 60 indicators was designed.Findings and results: For all four dimensions (cultural, socio-physical-economic-control and supervision), all indexes had a factor load greater than 0.5 and a 95% confidence level (t>1.96). The second-rank factor loadings for all components and indices at 95% confidence level are significant and confirmed. For all the research variables, the Cronbach's alpha and the combined reliability were higher than 0.7 indicating the reliability of the measuring instrument. Considering the amount of factor load, the socio-cultural dimension has the largest share in measuring the model, the second dimension is the physical dimension (urban space), the economic dimension and control and supervision, respectively, are the third and fourth ranks.