بررسي اسلوب دعايي در صحيفه سجاديه

هدف از انجام اين پژوهش، بررسي اسلوب ادبي در صحيفه سجاديه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طريقه‌اي كه تركيب‌ها بر طبق آن ساخته، يا قالبي كه تركيب‌ها در آن ريخته مي‌شوند... پس هر فني از سخن، اسلوب خاص خود و سبك‌هاي متفاوت دارد؛ روشي خاص كه يك هنرمند از طريق آن، افكار، عواطف و انفعالات دروني خود را به ديگران منتقل مي‌كند. چنان‌كه مي‌دانيم، انسان‌ها در تعبير امور دروني، نه تنها با هم متفاوتند، بلكه در تفسير يك موضوع و انديشه نيز هم‌سو نيستند. اسلوب، يك عنصر مهم در ادبيات است و در بسياري مواقع، نقش لاينفكي از ادبيات را ايفا مي‌كند. همچنين، اين عنصر را مي‌توان در تمام كارها نقش داد، به طوري كه خداوند تعالي نيز اسلوب را در قرآن به شيوه‌هاي مختلف آورده‌است؛ آنجا كه خداوند به موسي و هارون فرمان مي‌دهد كه با فرعون با اسلوب و شيوه‌اي خاص برخورد كند، شايد متذكر شود و بترسد: Pاذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىO (طه/43ـ44). اين سؤال به ذهن خوانندگان متون اسلامي، از جمله صحيفه سجاديه و نهج‌البلاغه متبادر مي‌شود كه چرا اسلوب امام سجاد(ع) با اسلوب علي(ع) در نهج‌البلاغه متفاوت است؟ در مقاله حاضر سعي شده‌است تا بر تكيه بر روش پژوهش توصيفي‌ـ تحليلي (اسنادي) با بررسي گزينشي از دعاهاي صحيفه سجاديه به اسلوب ادبي يادشده و روش امام سجاد(ع)در طريقه جاجت بردن به آستان يار و طلب از ايشان بررسي شود. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه امام سجاد(ع) معاني دقيق عرفاني، فلسفي و اعتقادي را با كلامي ساده، رسا و شيوا بيان فرموده‌اند و با اسلوبي متأثر از قرآن، اثري شايسته فهم و درك براي همگان فراهم آورده‌اند و هر خواننده‌اي از اقشار مختلف مردم، با پرداختن به ادعيه صحيفه سجاديه، مجذوب اسلوب شيوا و روان آن مي‌گردد و زبان ائمه معبود خويش را مي‌خواند.