تحليل مردم شناختي تساهل يا مدارا در اديان و عرفان

دين، پديده اي اجتماعي است و تمام جوامع بشري، امروزه داراي دين هستند و نوع دين آنها، مسير زندگي، طرز تفكر و نگرش كلي آنان را تشكيل مي دهد. به همين جهت دين، ارتباط تنگاتنگي با جامعه و اجتماع دارد. از سوي ديگر، دين و يا تفسير هنري دين كه «عرفان» خوانده مي شود، همواره با انسان بوده و طيّ سده هاي مختلف زندگي بشري، همراه با تكنولوژي و طرز تفكر انسان رشد كرده و گاه جامه عوض كرده و به شكل هاي جديدتر و تفسيرهاي نوين تر تن درداده است. با نگاهي به جوهره‌ دين و عرفان، مشاهده مي شود كه هريك بنابه مَشرب خود، انواع تساهل ها يا مداراهايي را براي جامعه‌ انساني همواره كرده است، يعني دين براي جامعه داراي تساهل و مدارا است و يا جامعه، چنين تمهيدي را براي دين مهيا مي كند. در اين پژوهش، به بررسي دين، ارتباط آن با عرفان، جامعه و تساهل يا مداراهايي كه دين براي جامعه ايجاد مي كند، مي پردازيم.