آثار مقام عرفاني «صبر» بر نفس سالك از نظر خواجه عبدالله انصاري با تكيه بر كلام امام علي(ع)

از جمله مقامات عرفاني كه سالك بايد واجد آن گردد تا گرفتار رهزن‌ها و تنگناهاي سلوك نشود «صبر» است. در بينش امام علي عليه‌السلام صبر در سير انسان به سوي حق تعالي اهميتي ويژه دارد، از همين‌روست كه مسير دستيابي به درجات و آثار آن را توصيف كرده‌اند تا از اين طريق انگيزه‌هاي رسيدن به اين مقام عرفاني تقويت شود. خواجه عبدالله انصاري نيز صبر را يكي از نخستين گام‌هاي رهروان به سوي حق و مقامي براي عوام و متوسطان مي‌داند و با توجه به تاثير «صبر» در سلوك از نقش آن در كمال نفس پرده بر مي‌دارد. با بررسي ديدگاه امام علي عليه‌السلام و خواجه عبدالله انصاري به روش تحليلي- توصيفي و بررسي اقسام سه‌گانه صبر بر معصيت، صبر بر مصيبت و صبر بر طاعت اين نتيجه حاصل شد كه تحقق درجات مختلف صبر در سالك باعث تربيت نفس او شده و او را در برابر وساوس و خواطر نفساني مقاوم مي‌كند تا آنجا كه با ثبات قدم در سلوك، استعداد بهره‌مندي از مواهب الهي را پيدا كرده و به خداوند تقرب پيدا كند.