واكاوي سير و سفر آسماني در مثنوي

احوال باطني و دروني مولانا همانند بلاغت سخن و شعرش پر از اعجاز و فسون است تا جائي كه در مرتبة كلام او را تا والاي ايجاز بيان و سحر سخن بالا مي‌كشد و با جوش و خروش روحي‌اش به امواج پر شكوه مثنوي مي‌كشاند و خود در جذبه احوالات و گفتار خويش مفتون مي‌ماند. بدون ترديد در ژرفاي اين انديشه يكي از مباحث اثر گذار در فرهنگ معرفتي مولانا سفر است كه يكي از مباحث شورانگيز در تحقيقات جامعه شناختي اعم از آداب و رسوم و يا علم و فرهنگ بوده و همواره در مباني فكري مورد استقبال حكيمان و متفكّران قرار گفته است. مولانا كه در اين مقوله مستثنا نيست در مثنوي از سفر و آداب سفر چه سفر آفاقي، چه انفسي ياد كرده و به تفسير مراتب عرفاني آن در سفر دروني و معراج پرداخته است، همچنين در منزلت راهروان راه طريقت كه سير و سفر روحاني و معنوي را شامل مي‌شود هنرنمايي كرده است. بخشي از اين سير و سفر عرفاني مولانا در آسمان معنايي شكل مي‌گيرد و در سفر آسماني، معراج را مطرح مي‌كند كه خود بحث عروج را شامل دو نوع سفر مي‌شمارد. اوّل عروج خاصّ كه شامل معراج نبي اكرم(ص) و انبياء الهي مي‌باشد و سپس عروج عامّ را مطرح مي‌كند كه سفر دروني و عروج اولياء الله را در اين مجموعه مي‌گنجاند.