فلسفة اخلاق مبتني بر ميانه‌روي در سخنان امير‌مؤمنان(ع)

(The philosophy of ethics based on moderation in the words of Imam Ali (as

قرآن و روايات معصومين عليهم‌السلام بر اين نكته تأكيد مي‌نمايند كه بعثت پيامبر(ص)، در راستاي نهادينه كردن مكارم اخلاقي مي‌باشد. بررسي سخنان امام علي(ع) و مطالعۀ زندگي ايشان، نشان مي‌دهد كه توجه به فضايل اخلاقي و دوري جستن از افراط و تفريط و به‌عبارت‌ديگر پايبندي به اخلاق مبتني بر ميانه‌روي، بارزترين ويژگي آن حضرت بوده است. بدين منظور فرمايش­ هاي داهيانۀ امير‌مؤمنان(ع) در زمينۀ اعتدال مورد بررسي قرارگرفته و فلسفۀ اخلاق مبتني بر ميانه‌روي استخراج گرديده است. روش تحقيق در اين پژوهش، تحليل اسنادي به روش توصيفي – تحليلي است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد آفرينش متعادل جهان، قوانين موزون و متين خداوند متعال، اعتدال در آفرينش انسان، دوست داشتن اعتدال از جانب خداوند، ناپايداري دنيا و جاودانگي آخرت، سيره و سنت معتدلانۀ پيامبر(ص) و معصومين عليهم‌السلام و تغييرپذيري اخلاق از جمله بنيادها و فلسفۀ اخلاق مبتني بر ميانه‌روي است. مورد توجه قرار دادن بيانات امام علي عليه‌السلام در فلسفۀ اخلاق مبتني بر ميانه‌روي، مي‌تواند ضمن غناي علمي اين رشته، بر نهادينه‌شدن اخلاق در جامعه كمك نموده و بر آسيب‌ها و چالش‌هاي جّدي كه در مسير زندگي انسان‌ها در اثر افراط و تفريط به وجود آمده است، فائق آيد.

The Qur'an and the traditions of Infallible Imams(ma'sums) emphasize that the Prophet's(PBUH) bi'thatis in line with the institutionalization of Makārim al-Akhlāq (Honorable characteristics). Examining the words of Imam Ali (as) and studying of his life show that paying attention to moral virtues and avoiding extremism, in other words, adherence to ethics based onmoderation, had been the most prominent feature of him. For this purpose, the holy quotes of Imam Ali (pbuh) regarding moderation are discussed and the philosophy of ethics based on moderation has been extracted. The research method is descriptive-analytic. The findings of the research show that the balanced creation of the world, the just laws of Allah Almighty, the moderation in the creation of man, the love of moderation from God, the instability of the world and the eternal life of the Hereafter, the modest tradition of the Prophet (peace be upon him and his family) and the infallibles and changeability of ethics are examples of foundations and the philosophy of ethics based on moderation. Considering the statements of Imam Ali (as) about the philosophy of ethicsbased on moderation can enrich this discipline scientifically, help to institutionalize the ethics in the society as well asovercome the harm and serious challenges that has been created by extremeson the way of human life.