تحليل جايگاه جامعه پذيري در كتب علوم اجتماعي دوره متوسطه بر اساس آراء تربيتي استاد شهيد مرتضي مطهري

اين پژوهش به دنبال بررسي جامعه‌پذيري در كتاب‌هاي درسي علوم اجتماعي دوره متوسطه بر اساس آراي شهيد مطهري بوده است. كتب شهيد مطهري و چهار كتاب علوم اجتماعي دوره متوسطه به‌عنوان جامعه آماري و به شيوه‌ تمام‌شماري مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند و واحد تحليل پاراگراف بوده است. بر اساس يك روش تركيبي، از روش تحليل محتواي كيفي براي بررسي آراي شهيد مطهري استفاده شد. به‌منظور تأمين روايي چك‌ليست از نظر متخصصان و مميزي بيروني و براي پايايي ابزار از سنجش همبستگي دروني يافته‌ها در كتاب‌هاي مختلف استفاده شد. چهار بعد اصلي احساس تعلق اجتماعي، پذيرش نقش و مسئوليت‌پذيري، گفتگو و ارتباطات اجتماعي و سنجشگرانه انديشي و سيزده مقوله زيرين استخراج گرديد. سپس، بر اساس چارچوب كدگذاري بر مبناي مؤلفه‌ها و مقولات مستخرج از تحليل كيفي، به بررسي ميزان استفاده از اين مؤلفه‌ها با قابليت‌هاي روش تحليل عاملي اكتشافي و با نرم‌افزار PASW20 در كتب درسي علوم اجتماعي پرداخته شد. نتايج حاصل نشان مي‌دهد در بسياري از دروس اين كتب، مؤلفه‌هاي مذكور مورد توجه قرار نگرفته است. بخشي از اين نتايج به ماهيت دروس جامعه‌شناسي كه در مورد آشنايي با اين رشته است مربوط است، ولي بخشي نيز حاكي از كم‌توجهي به اين آموزه‌ها در تدوين كتب درسي مرتبط است.