اثربخشي آموزش مبتني بر نقشه مفهومي بر يادداري و درك مفاهيم برنامه درسي علوم تجربي و مطالعات اجتماعي پايه ششم ابتدايي

هدف اين پژوهش تعيين اثربخشي نقشه مفهومي بر يادداري و درك مفاهيم برنامه درسي علوم تجربي و مطالعات اجتماعي بود. روش پژوهش شبه آزمايشي بود كه در اجراي آن از طرح پيش‌آزمون پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شد. شركت‌كنندگان پژوهش شامل 120 نفر (60 نفر گروه آزمايشي و 60 نفر گروه كنترل) از دانش‌آموزان پايه ششم ابتدايي شهر اشنويه در سال تحصيلي 94-1393 بودند كه به روش تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند و به شيوه گمارش تصادفي در هر يك از گروه‌هاي آزمايش و كنترل قرار گرفتند. آزمون درك مفاهيم و يادداري علوم تجربي و مطالعات اجتماعي توسط آزمودني‌ها تكميل شد. براي تهيه آزمون معتبر از روايي صوري و محتوايي و برآورد پايايي از روش دو نيمه كردن استفاده شد. تجزيه‌وتحليل داده‌هاي پژوهش از طريق نرم‌افزار spss و با بهره‌گيري از آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي (آزمون تحليل كوواريانس) انجام گرفت. آزمودني‌هاي گروه آزمايش به مدت 10 جلسه آموزش به روش نقشه مفهومي را دريافت كردند. گروه كنترل نيز هم‌زمان به برنامه‌هاي عادي كلاسي خود ادامه مي‌دادند. يافته‌هاي حاصل از تحليل كوواريانس نشان داد نمره‌هاي گروه آزمايش در پس‌آزمون درك مفاهيم و يادداري علوم تجربي و مطالعات اجتماعي بالاتر از گروه كنترل است؛ بنابراين، آموزش به روش نقشه مفهومي به افزايش درك مفاهيم و يادداري دانش‌آموزان منجر مي‌شود. پژوهش حاضر براي معلمان دوره ابتدايي به‌ويژه پايه ششم ابتدايي كاربردهايي دارد كه مي‌توانند از اين راهبردها براي پيشرفت درس‌هاي علوم تجربي و مطالعات اجتماعي استفاده كنند.