نوآوري‏ هاي حكيم سبزواري در ادلۀ اتحاد عاقل و معقول

از جمله نوآوري‌هاي فلسفي حكيم سبزواري سخنان او در مسئله اتحاد عاقل و معقول (اتحاد عالم و معلوم) است. يكي از اين نوآوري‌ها ادله‌اي است كه او به ابتكار خويش براي اثبات اين نظريه اقامه كرده است. اين مقاله به گزارش، تحليل و بررسيِ استدلال‌هاي وي اختصاص دارد كه بر اساس مقايسۀ موجود ذهنى با موجود خارجى، تجدّدات و تبدّلات ‌اخروي، عاقل‌بودن امور مجرّد، مشاهدۀ عقول عرْضي، مشتق و مبدأ اشتقاق، مُفيض مُدرَكات‌بودنِ نفس، و يكي‌بودن وجود فى‏نفسۀ معقول و وجودش براى عاقل اقامه شده‌اند. اين دليل‌ها اگرچه خالي از اشكال‏هايي همچون مبتني بودن بر مبناهاي متعارض يا اختلافي نيستند، بي‌گمان در پيش‌برد اين مسئله و تبيين بهتر نظريه اتحاد عاقل و معقول اثرگذار بوده‌اند