تحليل هستي شناختي واقعيت‌هاي اعتباري

وقتي درباره امور رايج زندگي سخن مي‌گوييم، گفتار ما مملو از بيان اموري است كه اگر بخواهيم واقعيت فلسفي آنها را نشان دهيم، با پرسش‌هاي دقيقي مواجه مي‌شويم كه قبلاً كمتر به آنها توجه شده است؛ اموري كه سرتاسر زندگي انسان را اشغال كرده‌اند؛ مثل آدرس، خانه، محل كار، پول، سازمان، حساب بانكي، حوزه، دانشگاه، رئيس جمهور، تورم، نهادها و سنت‌هاي اجتماعي، قانون و ... . البته اين امور از قبيل امور فيزيكي يا ديگر واقعيت‌هاي عيني‌اي مثل اوصاف وجودي اشياء نيست. بلكه از سنخ اموري هستند كه انديشمندان مسلمان آنها را امور اعتباري مي‌نامند. به طور كلي، از مهم‌ترين و دشوارترين پرسش‌هاي فلسفي‌اي كه درباره اين امور مطرح است، تحليل وجودشناختي آنهاست؛ اينكه آيا مي‌توان آنها را واقعيت‌هايي در عالم وجود قلمداد نمود؟ موطن تحقق اين امور كجا است؛ ذهن است يا خارج از ذهن؟ اگر ذهن است، ذهن فاعل معتبر است يا پذيرندگان امر اعتباري؟ ذهني‌بودن امور اعتباري به چه معناست؟ چه نسبتي ميان اين امور ذهني با ديگر امور ذهني، طبيعي و فيزيكي برقرار است؟ اين مقاله در قالب تحليل‌هاي فلسفي و بر اساس مباني رايج حكمت متعاليه، اين نتيجه را مي‌دهد كه امور اعتباري، واقعيت‌هايي وابسته به فاعل‌هاي معتبري هستند كه از طريق رابطه علّي هستي‌بخشي موجود مي‌شوند. در اين رابطه، ميان مصاديق عمل اعتبار و امر اعتباري تعدد خارچي وجود ندارد و واقعيت اعتباري وجودي ظلّي نسبت به عمل اعتبار است.