تحليل ساختار اسطوره «گيومرد» بر اساس نظريه لوي استروس

The Stucture of “Gioumard” Myth Based on Lévi-Strauss’ Theory

در اين پژوهش بر مبناي روش ساختارگرايانه كلود لوي استروس و با شيوه تحليلي- توصيفي، كوشش شده است اسطوره واج ها، تقابل هاي دوگانه و ساختار اصلي اسطوره گيومرد با توجه به روايت هاي آن در متون كهن، تبيين و تحليل شود. در اين مقاله، خويشكاري ايزد مهر و اسطوره مشي و مشيانه، دو تقابل اصلي اسطوره گيومرد يعني مرگ/ نوزايي و تقابل دو تفكر «آفرينشِ يك بني (ماورايي)» در مقابل «منشا دوبني (طبيعي يا گياه پيكري)» انسان تبيين مي گردد و نشان داده مي شود كه، تقابل گيومرد با اهريمن بازتابي از تقابل خير و شر است كه زيربناي تفكر ثنوي ايرانيان را تشكيل مي دهد. همچنين نبرد پيوسته گيومرد به عنوان نماينده نوع بشر با اهريمن، بيانگر تداوم چرخه مرگ و زندگي است؛ بدين صورت كه گيومرد در فرايند زندگي اهريمن را شكست مي-دهد و با مرگ خويش به اهريمن مجال غلبه مي دهد و اهريمن ناخواسته زمان كرانمند را به پايان مي برد و شكست مي خورد.

In this study, based on the structuralist theory of Claude Lévi-Strauss, and by using a descriptive-analytic method, the mytheme, binary oppositions and the main structure of the narratives about Gioumard myth in the ancient texts will be explained and analyzed. In this article, the function of Mithra, Mashi and Mashyaneh myth, the two main oppositions in Gioumard myth i.e. death/ rebirth, and supernatural/ natural creation will be explained and it will be shown that Gioumard’s confrontation with devil reflects the battle of good and evil which is the basis of Iranian thoughts about dualistic world- view. The everlasting battle between Gioumard as the representative of humans with Ahriman, demonstrates the continuity of life and death circle since Gioumard defeat Ahriman in his life and by his death he gives Ahriman the chance to win. Then, Ahriman unknowingly reaches the end of “the limited time” and loses the battle.