نقد ترجمه محمد الفراتي از اشعار حافظ (بررسي موردي دو غزل 454 و 486)

(Criticizing Mohammad al-Forati ’s Translation of Hafez Shirazi's Poems (Case study of the sonnets 454 and 486

ترجمه به عنوان حلقه اتصال ميان دو زبان و فرهنگ، سبب تقويت پيوند بين دو زبان پارسي و عربي و تعامل فرهنگي آنان شده است. سروده هاي شاعران فارسي همواره مورد توجه مترجمان عرب زبان بوده است. محمد الفراتي (1880-1978م)، شاعر سوري، يكي از مترجمان معاصر عرب است كه با زبان شعر به ترجمه غزليات حافظ پرداخته است. در اين جستار با روش توصيفي- تحليلي به بررسي ترجمه هاي فراتي از دو غزل حافظ پرداخته و بر اساس نظريه دريافت نشان داده ايم كه مترجم، با وجود آشنايي با زبان فارسي، گاه در فهم و دريافت اشعار كنايي و ايهام وار به خطا رفته است و در نتيجه، در دريافت و انتقالِ پيامِ زبانِ مبدا به مخاطبان موفق نبوده است. البته ترجمه وي با وجود كاستي هايي كه ناشي از درنيافتن مقصودِ حافظ بوده، بسيار زيباست و تلاش كرده تا در موسيقي بيروني (وزن و نظام قافيه بندي) نيز بازآفريني خود را به زبان شعري حافظ نزديك كند. همچنين معلوم شد كه وي در دريافتِ مفهوم اشعارِ فاقد تعابير عارفانه تاحدودي موفق تر از اشعار عرفاني بوده است.

Translation as a connecting link between languages and cultures has always strengthened the link between Persian and Arabic languages, and the poems of Persian language poets have always been a source of interest for Arabic-language translators. Syrian poet Mohammed al-Forati (1880-1978) was one of the Arab poets and translators who translated Hafez's ghazals into Arabic poetry. In this essay, using a descriptive analytical method the translation of two ghazals of Hafez by al-Forati is analyzed. Based on Reception theory, it is discussed that although the translator had a good knowledge of Persian language, he sometimes made mistakes in understanding metonymy and Iham in the poems, and as a result, he was not successful in receiving the message from the source language and transferring it to the readers of the target language. Of course, his translation is very beautiful despite the shortcomings caused by the failure in perceiving the purpose of Hafez, and he has tried to reconstruct Hafez's poetic language regarding rhythm and rhyme. It has also become clear that he has been more successful in understanding the poems that were not open to mystical interpretation.