كليدواژه :
حي بن يقظان , قصه غربت غربي , چشم‌انداز زنانه‌نگر , جنسيت‌يافتگي , نفس , خود -ديگري , بدن
چكيده فارسي :
در اين مقاله كوشيده‌ام با سه پرسش زنانه‌نگر، به بررسي سه رساله تمثيلي-فلسفي در سنت حكمي نزد مسلمانان بپردازم. رساله حي بن يقظان ابن سينا و دو رساله‌اي كه مستقيماً متأثر از آن و در شرح «فلسفه مشرقي» نوشته شده‌اند؛ يعني قصه غربت غربي سهروردي و حي بن يقظان به قلم ابن طفيل موضوع بررسي اين مقاله هستند. اين رساله‌ها كه هدف از نگارش آنها نشان دادن راه سعادت است، در مقابل سه مسئله زنانه‌نگر در فلسفه قرار گرفته‌اند: جنسيت‌يافتگي تمثيل‌ها؛ رابطه نفس و بدن و رابطه خود و ديگري. در هر سه رساله به صورت آشكار يا پنهان نشانه‌هايي دال بر فرودستي زنان وجود دارد. در هر سه رساله بدن پست دانسته شده و ارتباط مطلوب ميان اجزاي نفس، به استثناي بوعلي سينا، بر سلطه و غلبه جزء عقلاني است. در هر سه رساله ديگري و پيوند با ديگران مانع رسيدن به سعادت است. در نهايت به اين نتيجه رسيدم كه سالكِ مسيرِ سعادت در اين رساله‌ها سوژه‌اي عاقل، بالغ، مذكر، پس‌زننده، تن زدوده و خودآئيين است و سعادت نيز زماني به دست مي‌آيد كه انسان از همه كيفيت‌هاي انساني خود خالي شده باشد.
چكيده لاتين :
In this article, through three feministic questions, I have tried to study three allegorical-philosophical treatises in the wise tradition of Muslims: The Avicenna’s Treatise of Hayy ibn Yaqzan and two other treatises which have been directly influenced by it, i.e. Suhrawardi’s The Story of Western Exile and Ibn Tufail’s Hayy ibn Yaqzan, written to describe the ‘eastern philosophy’. The treatises, whose purpose is illustrating the path to happiness, have been in contrast with three feministic philosophical problems: the sexuality of parables, the relation between the soul and the body, and the relation between self and the other. In all three treatises, there are obvious or hidden signs of women inferiority and subordination. In all three treatises, the body is considered inferior, and the ideal connection among the components of the soul is when the rational component dominates other elements. In all three treatises, otherness is an obstacle in the path to happiness. Finally, I came to the conclusion that the path to happiness in these treatises is a rational, mature, male, rebellious, and self-taught, and happiness would be achieved only when human be deprived of all his/her human qualities.
