ارزيابي كاركرد شبكه هاي آبياري در بالاآمدگي سطح آب زيرزميني (مطالعۀ موردي: دشت بهبهان)

Evaluation of irrigation networks in rising of groundwater levels, Behbahan plain case study

در دشت بهبهان طي چند سال اخير، به‌دليل مديريت نامناسب برداشت از منابع آب سطحي و زيرزميني، سطح ايستابي بالا آمده است و سبب بروز مشكلاتي همچون پديدۀ آب‌گرفتگي در منطقۀ شهري شده است. از جمله عوامل تأثيرگذار در وقوع اين پديده، توسعۀ شبكه هاي آبياري و زهكشي در سطح گسترده اي از منطقۀ مطالعه‌شده است. براي ارزيابي اين موضوع، از آمار درازمدت (سال هاي آبي 1382‌ـ 1383 تا 1394‌ـ 1395) سطح آب زيرزميني چاه هاي مشاه دهاي و ميزان آب ورودي به شبكه هاي آبياري موجود در منطقه استفاده شد. با استفاده از اين داده ها، هيدروگراف معرف، نقشه هاي هم‌عمق، هم‌تراز و نقشه هاي افت و خيز دشت بهبهان در قسمت هاي مختلف آن بررسي شدند. نتايج نشان داد نوسانات سطح آب زيرزميني دشت بهبهان و ذخيرۀ آن به آب ورودي از شبكه هاي آبياري بستگي دارد و از ميان شبكه هاي آبياري منطقۀ مطالعه‌شده، شبكۀ بنه باشت در مقايسه با شبكه هاي آبياري مارون جنوبي و شمالي كاركرد مؤثرتري را در تغذيۀ آبخوان دشت بهبهان و بالاآمدگي سطح آب زيرزميني آن دارد.

In the past few years, due to inappropriate management of surface and groundwater resource exploitation in the Behbahan plain, the water table has risen and caused to some problems such as the phenomenon of flooding in the urban area. Development of irrigation and drainage networks in a wide zone of the study area is one of the most effective factors causing this phenomenon is. In order to evaluate this, the water level of the observation wells as well as the amount of input water to irrigation networks were investigated in a long-term hydrological period (since 2003-2004 to 2015-2016) in the region. Using these data, the representative hydrograph, the iso-depth contour, iso-piez contour, and fluctuation maps of Behbahan plain were investigated in different parts of it. The results showed that the fluctuations in groundwater level of Behbahan aquifer and its storage depend on the input water from the irrigation networks in the study area. Among the irrigation networks, Boneh-basht irrigation network has more effective role in feeding of Behbahan aquifer and rising groundwater level in comparison with the northern and southern Maroon irrigation networks.