پيكره‌بندي فضايي، ادراك تراكم و كيفيت محيطي در شهرك‌هاي مسكوني (مطالعۀ موردي: شهرك بهشتي شهر همدان)

طبق نظر پژوهشگران تراكم ادراكي به‌صورت تخمين تعداد مردم و فعاليت‌هايشان، يعني شدت حضور مردم در فضا تعريف مي‌شود كه بر مبناي تعدادي نشانه در محيط، قضاوت مي‌شود و با نوع طراحي محيط، فرهنگ و نشانه‌هاي محيطي مرتبط است. درنتيجه محيط تأثير زيادي بر ادراك تراكم مي‌گذارد كه آن را به‌صورت پيكره‌بندي فضايي بررسي مي‌كنيم. به عبارتي پيكره‌بندي، مجموعه‌اي از روابط بين فضاهايي است كه در يك موقعيت ويژه در زمان وجود دارند و بر ادراك تراكم توسط شهروندان و كيفيت محيطي تأثيرگذارند. در همين راستا پژوهش حاضر با هدف استفاده از ابزار تراكم در برنامه‌ريزي شهري و تلاش براي ايجاد محيطي مطلوب براي ساكنان شهرك مسكوني شهيدبهشتي شهر همدان انجام شده است. نوع تحقيق كاربردي و روش آن توصيفي است. گردآوري اطلاعات از طريق مشاهده و پرسش‌نامۀ تنظيم‌شده با طيف ليكرت است. جامعۀ آماري تحقيق در شهرك بهشتي شهر همدان برابر با 7652 نفر است كه حجم نمونه از طريق فرمول كوكران و برابر با 366 نفر انتخاب شده است. تجزيه‌و‌تحليل اطلاعات نيز از طريق محاسبات شاخص فاصلۀ فضايي (SOI) و آزمون‌هاي تحليل واريانس يك‌طرفه و تحليل رگرسيون چندگانه (HMR) صورت گرفته است. درنهايت مشخص شد كه هرچه شاخص فاصلۀ فضايي (SOI) پايين‌تر باشد، يعني هرچه فضا محصورتر و فشرده‌تر باشد، كيفيت محيطي پايين‌تر و برعكس، هرچه اين شاخص (SOI) بالاتر باشد، يعني ميزان گشودگي و گستردگي بالاتر و درنهايت كيفيت محيطي بالاتري نيز دارد. درنتيجه پژوهش حاضر به ارائۀ چارچوب مفهومي درخصوص برنامه‌ريزي و طراحي پيكره‌بندي فضايي استاندارد و مناسب فضاي شهري با توجه به ميزان ادراك شهروندان در راستاي بهبود كيفيت محيط شهري پرداخته است.