شاخص هاي چشم انداز دانشگاه اسلامي از منظر قرآن و حديث

Vision Indicators for an Islamic University in Reference to the Qur'an and Hadith

تعيين چشم انداز و طراحي افق هاي روشن براي رشد و تعالي، نخستين و پايه اي ترين گام در جهت تدوين معماري مطلوب هر سازمان و نهاد است. به رغم تلاش هاي فراوان در عرصه دستيابي به جايگاه مطلوب دانشگاه در كشور اسلامي ما و نيز بحث اسلامي سازي اين نهاد مقدس، هنوز به نحو مطلوب به ترسيم چشم انداز اين نهاد بر مبناي آموزه هاي اسلامي پرداخته نشده است. لذا در مقاله حاضر تلاش شده تا با مروري بر سرفصل هاي مفهوم شناسي چشم انداز و دانشگاه اسلامي، ويژگي هاي بارز دانشگاه اسلامي و شاخص هاي چشم انداز دانشگاه اسلامي به تبيين اين موضوع پرداخته شود و با تحليل و بررسي آيات قرآن كريم و همچنين روايات اهل بيت عليهم السلام و استنباط از اين آموزه ها، چشم انداز و سيماي شايسته اين نهاد ترسيم شود. پژوهش حاضر، دانشگاه اسلامي را نهادي با پنج مشخصه ذاتي يا مولفه بنيادين هويت علمي، جهت گيري ديني، توانمندي پژوهشي، كارآمدي براي جامعه و رضايت محوري معرفي مي كند و با طراحي چشم انداز مطلوب آن كه اين چشم انداز متشكل از شاخص هاي دانايي، توانايي، نيكويي و زيبايي است، به الگوسازي و ترسيم پيكر و چارچوب اسلامي اش پرداخته است.

Developing a vision and planning for bright futures in a way that will envisage growth and progress form the first and most fundamental step in designing the structure of any organization and institution. However, in spite of all efforts aimed at elevating the institution of university to the desired status of a university in our country, and in spite of all the concerns for Islamicizing universities as sacred institutions, the vision for a university whose values are based on Islamic teachings is not adequately developed yet. This paper therefore aims to have a look on general aspects of concepts of vision and Islamic university in order to determine the main characteristics of an Islamic university and the indicators for developing a vision for such a university. It also refers to the Qur’an verses and Islamic narrations from ahl ul-bayt [the fourteen Infallibles in the belief of Shi‘a] and makes inferences from these teachings to present an adequate vision for and a befitting picture of an Islamic university. This study introduces the Islamic university as an institution with five key aspects: academic identity, religious orientation, research capacity, efficiency for the society, and satisfaction-centeredness. It then develops an ideal vision for an Islamic University based on four indicators which, together, propose a model for an Islamic type of university. They include: knowledge, capability, goodness, and beauty.