اثر محكوميت زدايي و كيفر زدايي قاعده درأ در جنايات موجب قصاص با رويكردي به قانون مجازات اسلامي 1392

The effect of removing of condemnation and decriminalize of Dar rule in the crimes punishable by Qisas with the approach of to the Penal Code in 1392

قانون‌گذار ايران در قانون مجازات اسلامي 1370 صريحاً به قاعده درأ نپرداخته بود اما در ماده‌ي 120 و 121 قانون مجازات اسلامي 1392 در بحث سقوط مجازات‌ها‌، به صورت مستقل به آن پرداخته است. قاعده درأ در برخي حالات كيفرِ خاصي را دفع مي‌كند اما امكان اعمال كيفر از جهات ديگر وجود دارد و در برخي موارد به طور كلي محكوميت‌زدايي مي‌كند. رويكرد قانون‌گذار به گونه‌اي است كه قاعده‌ي درأ را به غير حدود نيز تسري داده و اين رويكرد با اطلاق ادله قاعده درأ مطابق مي‌باشد چرا كه با توجه به شواهد قرآني و روايي، مشخص مي‌شود، لفظ «حد» در مهمترين مستند قاعده، نمي‌تواند فقط به معناي مجازات خاص باشد و مطلق عقوبت را در برمي‌گيرد. جنايات موجب قصاص با توجه به مستندات فقهي و نظر قانونگذار در ماده‌ي 120 ق.م.ا در صورت حصول شبهه مشمول قاعده درأ شده و با توجه به شرايط مسئوليت و شرايط جرم هر دو اثرِ كيفرزدايي يا محكوميت‌زدايي را مي‌تواند داشته باشد. اصولاً در مواردي كه اصل رفتار مورد شبهه قرار گيرد اثر محكوميت‌زدايي قاعده درء اعمال مي‌شود و اصولاً در مواردي كه شبهه در شرايط ثبوت قصاص باشد و يا اصل رفتار ثابت باشد و شبهه در عنصررواني يا قانوني تحقق يابد اثركيفرزدايي قاعده درأ اعمال مي‌شود.

Dar rule is one of the most important items in Islamic criminal policy That it has Decriminalize and removing of Condemnation effect. Iranian Legislator at The1370 Islamic Penal Code fall Of punishment Subject However, paid independently at the Article 120 and 121 of the 1392 Islamic Penal Code in fall Of punishment Subject. Decriminalize indicate this fact That to reduce the harmful effects of punishment or decrease severely of punishment and or Otherwise be justified punishment The second mode is where after the crime be removed generally punishmen of the crime. in `removing of condemnation` what is considered, The removal of the accused and suspects from investigation process and acquitted the accused and fix conviction of his. Dar rule, in some cases, removed certain punishment while apply another penalty and in some cases, totally `removing of condemnation`. `. Legislative approach to such that extended also Dar rule to non- Hodud and this approach is in accordance with Dar absolute evidence rule because characterized according to the Qur'an and hadith evidence, The term "Had" In the documentary base, can not be only mean certain punishment and includes absolute punishment.