تحليل جامعه‌شناختي نفثه‌المصدور براساس نظريه كنش متقابل نمادين

Sociological Study of Nafsat Almasdoor According to Symbolic Interactionism

كنش متقابل نمادين نظريه‌اي اجتماعي است كه با تأكيد بر كنش‌هاي متقابل انساني به بررسي رفتار افراد اجتماع مي‌پردازد. در اين نظريه فعاليت‌هاي قابل مشاهده و غيرقابل مشاهده (مانند افكار) جامعه بررسي مي‌شود. در اين پژوهش به روشي توصيفي تحليلي، الگوهاي رفتاري نويسنده كتاب نفثه‌المصدور يكي از برجسته‌ترين آثار تاريخي و ادبي نيمه اول قرن هفتم هجري نوشته شهاب‌الدين محمد خرندزي زيدري نسوي و تفاوت آن با الگوهاي پيدا و پنهان ساير افراد همان جامعه تحليل شده است. اين پژوهش نخستين گام در بازتاباندن نظريه كنش متقابل نمادين بر اثري كلاسيك در ايران است. چارچوب نظري پژوهش مفروض بر بازخواني نظريه‌اي جامعه‌شناختي در متني كهن است كه در آن رابطه اجتماعي جامعه ايراني در دوره‌ پاياني حكومت خوارزمشاهيان نشان داده شده است. با انعكاس نظريه كنش متقابل نمادين در اين اثر نشان داده مي‌شود كه رفتارهاي اجتماعي نويسنده، مردم، سلطان خوارزمشاهي و مغولان از طريق نمادهاي معني‌دار واجد الگوهاي درهم‌تنيده است كه كنش متقابل و متمايز گروه‌ها و جامعه را بنيان مي‌نهد.

Symbolic interactionism is a social theory that takes into account both explicit and implicit activities of people (like thoughts) and studies social behavior by emphasizing on human interactions. In this study, the theory of symbolic interactionism was studied with a descriptive and analytical technique to study Nafsat Almasdur, an important historical and literary book written in seventh century AH. The subject of the book is the difficulties of the author. This ancient text is reread in the framework of sociological theory as the first step in reflecting the symbolic interactionism theory on a trace from Moguls in Iran. The study shows that social behaviors of the author, people, Moguls and the king of Kharazmshahi, due to their significant symbols, result in complicated patterns and these patterns are the foundations of interactions and differences in groups in the society.