مسئوليت دولت يا حكومت: تبيين مباني آن در آموزه هاي فقه و حقوق كيفري ايران

Responsibility of the State or the Government? Explaining Its Foundations in Light of Islamic Jurisprudence (Fiqh) and Iranian Penal Code

مسئوليت كيفري به علت رفتار ديگري تاسيس جديدي است در نظام كيفري ايران كه در ماده 142 قانون مجازات اسلامي مصوب 1/2/1392 به تصويب رسيده و بدين ترتيب اين نوع مسئوليت مستند به نص گرديده است. در نظام كيفري ايران پرداخت ديه از جمله مجازات ها است. لهذا مي توان گفت مسئوليت عاقله، مسئوليت ضامن جريره، مسئوليت بيت المال و مسئوليت دولت در پرداخت ديه و خسارت از محل بيت المال به بزه ديده، از جمله موارد مسئوليت ناشي از رفتار ديگري است، قطع نظر از اينكه ماهيت اين موارد از مسئوليت به نظر مي رسد مدني است، آنچه كه در مقاله پيش رو به عنوان سوال مورد پژوهش قرار مي گيرد اين است كه آيا با توجه به صبغه اسلامي نظام حاكم در كشورمان و لحاظ حقيقت امر و سابقه تاريخي حكومت در اسلام و روح اصول قانون اساسي و آموزه هاي حقوق عمومي و در واقع امر در موارد مذكور مسئوليت با حاكم و حكومت است يا دولت؟

The criminal responsibility resulting from other’s behavior has been recently constituted in Iranian criminal system which has been ratified in the Article 142 of the Islamic Penal Code on April 21, 2013. Thereby, such a responsibility has been based on the letter of law. In Iranian criminal system, paying the blood money (diya) is one of the penalties. Therefore, it can be said that rational responsibility, crime responsibility guarantee for the other party, responsibility of the State and responsibility of the government in paying the blood money and compensating damages out of the treasury to the victim are the types of responsibilities resulting from other’s behavior regardless of the fact that such responsibilities are seemingly of civil nature. What is being discussed in the article is whether, regarding the Islamic nature of the ruling system in Iran and the matter of facts and the history of government in Islam and the spirit of the principles of the Constitution and the teachings of public law, and indeed in these cases, is the responsibility with the State or the government?