آرمان گرايي در عين واقع گرايي از منظر قرآن

بحث از رابطه آرمان گرايي به معناي در نظر داشتن اهداف عاليه و چشم بستن بر واقعيت ها، با واقع گرايي به معناي منطبق كردن حركت تنها بر بنيان واقعيت ها، ديرينه اي بس دور و دراز دارد و به بحث هاي درازدامني منجر شده است. برخي از آيات قرآن، انسان را به در نظر داشتن آرمان ها و بي توجهي به واقعيت ها فرا مي خوانند و دسته اي ديگر، نسبت به غفلت از واقعيت ها هشدار مي دهند. هر چند در نگاه آغازين، اين دو دسته از آيات ناهمخوان به نظر مي رسند اما به توجه به آيات ديگري همچون آيات مربوط به در نظر داشتن تعداد افراد دشمن در وجوب جهاد، آيات مربوط به ميانه روي در انفاق و... مي توان به اين گونه بين آن ها جمع كرد كه انسان مسلمان ضمن رصد دائمي آرمان ها و پايش چشم انداز بايد به واقعيت هاي موجود توجه داشته باشد. به عبارت ديگر، قرآن انسان را به آرمان گرايي واقع بينانه فرا مي خواند. روشن است كه فراموشي آرمان ها، به انحراف از هدف و مقصد منجر شده و ناديده گرفتن واقعيت ها، شكست و عدم توفيق را به دنبال خواهد داشت.