بررسي مباني و انديشه هاي قرآني و تفسيري محمدامين استرآبادي و نقد آن ها

محمدامين استرآبادي يكي از علماي مشهور اماميه در قرن يازدهم هجري است. محمدامين تعاليم خود را در كتابي با عنوان الفوائد المدنيه تدوين كرده كه در ميان آثار او، اثري شاخص است. او مباني و انديشه هاي قرآني و تفسيري خاصي دارد كه اين مقاله آن ها را با روش توصيفي تحليلي، مورد شناسايي و نقد و بررسي قرار داد و به نتايج زير رسيد:استرآبادي تمسك به روايات معصومان را تنها راه رسيدن به صلاح مي داند. او مخاطب اصلي قرآن را معصومان دانسته و هر گونه تفسيري را از غير آنان، تفسير به راي مي شمارد و حجيت ظواهر قرآن در احكام نظري را منكر است. وي همچنين معتقد است كه اجماع و عقل، شايسته احتجاج و استناد نيستند و قرآن را جامع همه علوم دانسته و تحريف قرآن را نيز محتمل مي شمارد. بر اين عقايد، نقدهاي جدي وارد است كه عبارت اند از: راه رسيدن به فلاح و رستگاري، تمسك به قرآن و عترت (ثقلين) در كنار يكديگر است. اختصاص فهم و درك قرآن به امامان هم با معجزه بودن و تحدي قرآن منافات دارد. گرچه درك عميق و دقيق قرآن، اختصاص به ائمه دارد، ولي دليلي بر امتناع مطلق فهم آن توسط غير معصوم نيست. ظهور نداشتن ظواهر قرآن، در تضاد با آيات دعوت كننده به تدبر و تعقل است. تفسير قرآن بر اساس ضوابط و شرايط، امري ممكن و ضروري است و تفسير به راي محسوب نمي شود. جامعيت قرآن به معناي جامعيت تام نيست؛ بلكه جامعيت در دين و هدايت است. قرآن به دليل آيه حفظ و عدم سرايت باطل به آن، هرگز تحريف لفظي نشده است.