امكان تفسير واحد از دين نقد و بررسي كتاب تفسيري از دين: پاسخ‌هاي بشر به امر متعالي

The Possibility of Universal Interpretation of Religion

كثرت‌گرايي ديني، به‌مثابۀ نظريه‌اي كه با ارائۀ تفسير بر مدار واقعيت محض (حقيقت محض) داعيۀ برقراري آشتي در موضوع تنوع اديان را دارد، در چند دهۀ اخير محل بحث بسيار قرار گرفته است. جان هيك، يكي از اصلي‌ترين نظريه‌پردازان اين حوزه، بحث جامعي در اين زمينه در كتاب تفسيري از دين ارائه كرده است. بحث جان هيك ازجهات مختلفي در اين كتاب قابل‌بررسي است و نكات مثبت و منفي در آن قابل‌‌جست‌وجو و تحقيق است. اين‌كه اساساً بتوان ادياني را كه در فرهنگ‌ها و سنت‌هاي گاه متباعد از هم رشد و نمو داشته‌اند از‌طريق تفسير بر يك محور قرار داد موضوعي است كه هيك در تلاش بوده است آن را به‌نحو فلسفي در نظريۀ خود به‌نمايش بگذارد. با كنار هم قراردادن اين نكات و بررسي سازگاري دروني و بيروني نظريۀ كثرت‌گرايي با تمركز بر اين كتاب مي‌توان كارآمدي آن را به‌محك آزمون سپرد و تحقيق كرد كه آيا با مقدمات و شيوۀ استدلالي هيك مي‌توان نتايج او را پذيرفت يا خير؟

In the recent decades, Religious Pluralism has been extensively discussed as a theory that claims to establish reconciliation between the religious diversities based on an interpretation centered on the absolute truth. John Hick, as one of the main theoreticians in this field has gathered an extensive discussion regarding this notion in his book “An Interpretation of Religion”.Hick’s argument can be analyzed from different prospects and offers the opportunity to probe both positive and negative aspects. What Hick has attempted to express philosophically in his theory is the possibility of placing religions emerged from diverse cultures and traditions in alignment based on interpretation. Focusing on his book, this theory can be assessed by a study of the exterior and interior compatibility of the pluralism theory. Whether one can accept Hick’s results based on his arguments and reasoning or not can be further considered.