مطالعۀ سبك ادبي ازديدگاه زبان‌شناسي يا بازگشت به مطالعات سنتي؟ (نقدي بر كتاب سبك ادبي ازديدگاه زبان‌شناسي)

A critique on Sabk-e Adabi Az Didghâh-e Zabânŝenâsi

كتاب سبك ادبي ازديدگاه زبان‌شناسي بنابر مدعاي نويسندۀ آن مي­كوشد تا الگويي براي تحليل سبكي متون ادبي براساس دانش زبان­شناسي، به‌ويژه دستور زايشي، به‌دست دهد. مقالۀ حاضر به‌تفصيل به ‌نقد و بررسي اين ادعا پرداخته و پس از معرفي اجمالي نويسنده و كتاب، از جوانب مختلف صوري و محتوايي سبك ادبي ازديدگاه زبان‌شناسي را نقد و ارزيابي كرده است. براساس يافته­ هاي نويسندۀ اين سطور، كتاب موردبحث نه‌تنها روش و ديدگاهي تازه ارائه نداده است، بلكه به‌شيوۀ درس­نامه­ هاي پيشين سبك‌شناسي بيش‌تر به استخراج شواهد ادبيِ منتزع از بافت بسنده كرده است. اين كتاب برخلاف ادعاي نويسندۀ آن به‌دليل بهره ­نبردن از رويكردهاي جديد سبك­شناسي، كهنگي منابع، تكرار كاستي‌هاي درس‌نامه‌هاي پيشين، آگاهي سطحي از ادبيات، تلقي صناعت‌بنياد از گونۀ ادبي و خطاهاي فراوان در به‌كارگيري مصطلحات ادبي به توفيقي دست نيافت و هيچ كمكي به پيش‌برد پژوهش­هاي سبك ­شناسي ادبي و مطالعات ادبيات فارسي نكرده است.

Ziya’ Ghâsemi claims in his book, Sabk-e Adabi Az Didghâh-e Zabânŝenâsi, that he has presented an analytic pattern based on linguistics, specially generative grammar, to analyze literary text’s style. This essay evaluates the book and its writer’s claims through criticizing the book’s form and content. Based on it, this article attempts to show not only doesn’t the book present a new point of view and method but also it merely addresses some abstract examples like previous stylistics handbooks in Farsi. The book can’t be counted as a progress in literary and stylistic researches in any way because of its out of date references, ignoring new approaches in stylistics, repetition of other handbook’s defects, shallow knowledge about Persian literature, and misunderstandings of some literary terms.