عنوان مقاله :
تفسير يك قصيده، تشخيص يك مزار (سفرنامه منظوم حسن بن حمزه طبري به طوس و مزار پدرش ابوالقاسم در مامطير)
پديد آورندگان :
عمادي حائري، محمد بنياد دايره المعارف اسلامي
كليدواژه :
حسن بن حمزه , ابوالقاسم حمزه , امامزاده قاسم , مامطير , سفرنامه منظوم , غيبت
چكيده فارسي :
حسن بن حمزه طبري از علماي شيعي قرون سوم و چهارم است كه بخش مهمي از ميراث مكتوب شيعه را از مشايخ ايران به علماي بغداد انتقال داد. وي افزون بر تاليف آثار متعدد در علوم ديني، همچون حديث، فقه و كلام، طبع شعر نيز داشت. ابن اسفنديار در تاريخ طبرستان ابياتي از قصيده حسن بن حمزه را نقل كرده كه سفرنامه منظوم او از آمل تا مشهد رضوي است. در مقاله حاضر، نويسنده ضمن تقرير سفرنامه منظوم حسن بن حمزه، به تصحيف يك واژه در بيتي از آن توجه مي دهد و با كشف صورت صحيح آن واژه، يادآور مي شود كه اين بيت درباره اقامتگاه كودكي و نوجواني حسن بن حمزه است و بايد آن را به دلبستگي حسن بن حمزه به مامطير تفسير كرد. در بخش هاي پاياني مقاله، با بررسي و نقد فرضيه هايي كه درباره يك مزار در مامطير طرح شده از يك سو، و استناد به شواهد و قرائن و يادآوري تصحيفات و تحريفات رخ داده در برخي نقل هاي شفاهي از سوي ديگر، نشان داده شده كه آن مزار از آن ابوالقاسم، پدر حسن بن حمزه، است.