پديد آورندگان :
دمارس، بهزاد دانشگاه علوم پزشكي تهران - موسسه ملي تحقيقات سلامت - گروه مولفه هاي اجتماعي سلامت،تهران , اويسي، سونيا دانشگاه علوم پزشكي قزوين - مركز مطالعات و توسعه آموزش پزشكي، قزوين , عزيز خاني، نوروز علي دبيرخانه سياست گذاري سلامت، قزوين
چكيده فارسي :
هدف: مولفه‌هاي اجتماعي سلامت سهمي حدود 50% در بهبود سلامت مردم دارد و انتقاد به ضعف پاسخگويي اجتماعي دانشگاه‌ها نسبت به مسائل پيرامون در سراسر جهان رو به افزايش است. به همين دليل ضرورت دارد دانشگاه‌ها و اعضاي آن رويكردها و عمل‌كرد خود را بازنگري كنند تا بيش از پيش در تغييرات اجتماعي نقش ايفا كنند. مطالعه حاضر سعي كرده است الگوي ترويج و كاربست مولفه‌هاي اجتماعي سلامت توسط اعضاي هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي را استخراج و معرفي نمايد.
مواد و روش‌ها: مطالعه كيفي است و در دو مرحله نيازسنجي آموزشي و ساخت محتوي آموزشي به اجرا در آمده است. از بررسي متون، بحث گروهي متمركز و تكميل پرسش‌نامه براي جمع‌آوري اطلاعات در زمينه نيازهاي آموزشي اعضاي هيات علمي در زمينه ترويج و كاربست مولفه‌هاي اجتماعي سلامت استفاده شده است. جمعيت مورد مطالعه اعضاي هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي قزوين بوده است و نمونه‌گيري از نوع تعمدي است. اطلاعات گردآوري شده در قالب بسته آموزش كارگاهي شامل طرح درس، فيلم‌نامه، دفترك آموزشي و راهنماي مدرس جمع‌بندي شده و در جمع اساتيد دانشگاه علوم پزشكي قزوين با رشته‌هاي علوم پايه، باليني و سلامت همگاني به شكل آزمايشي برگزار گرديده است و نتايج ارزشيابي شده در بسته نهايي اعمال گرديد.
يافته‌ها: سه كاركرد اصلي عضو هيات علمي عبارت است از تحقيق، ترويج و تجربه. مولفه‌هاي اجتماعي سلامت در هر سه كاركرد عضو هيات علمي دانشگاه مصاديق كاربردي دارد: نگاه جامع داشتن به مشكلات بيمار از جمله هر چهار بعد سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي و ريشه‌هاي اجتماعي بيماري و انجام اقدامات حمايتي مربوطه توسط عضو هيات علمي، سوق دادن ايده‌هاي تحقيقاتي در حيطه‌هاي پايه، باليني و سلامت همگاني به سمت پژوهش‌هاي اجتماعي سلامت، آموزش نگاه جامع (سيستميك) به دانشجويان، ترويج و آموزش ريشه‌هاي بيماري به مردم و روش‌هاي پيشگيري، حمايت‌طلبي از مسئولان براي توجه جدي به اين ريشه‌ها و مشاركت در رهبري تغييرات اجتماعي. بسته آموزشي ويژه برگزاري كارگاه تدوين شده و از نظر محتوي شامل سه بخش است: مباني مولفه‌هاي اجتماعي، وضعيت موجود و مداخلات لازم براي بهبود و روش كاربردي كردن اين مباني توسط عضو هيات علمي. در مجموع 36 دقيقه فيلم آموزشي و ده هزار كلمه دفترك ويژه عضو هيات علمي در قالب آموزش كارگاهي به مدت 180 دقيقه تدوين شده است. آزمايش اين بسته آموزشي نشان داد كه اعضاي هيات علمي سابقه اجراي عملي اين مفاهيم را داشته‌اند و آموزش اين بسته اطلاعات و انگيزه شركت‌كنندگان را در حد 75% نسبت به قبل از كارگاه افزايش داده است.
نتيجه‌گيري: با توجه به ضرورت توانمندي اعضاي هيات علمي در ترويج و كاربست عملي مولفه‌هاي اجتماعي سلامت لازم است اين طرح درس در آموزش‌هاي بدو ورود اعضاي هيات علمي دانشگاه ادغام شود. پيشنهاد مي‌گردد آموزش اعضاي هيات علمي در هر دانشگاه با نظارت كميته مشترك شامل رئيس مركز مطالعات و توسعه آموزش پزشكي، رئيس دبيرخانه كار گروه تخصصي سلامت و امنيت غذايي استان و هم‌چنين روساي مراكز تحقيقات مولفه‌هاي اجتماعي سلامت باشد تا ايده‌ها و راه‌كارهاي خلاقي براي مشاركت عملي اساتيد در اجرايي كردن اين مفاهيم به وجود آيد و بسته آموزشي به تدريج روزآمد و بومي شود
چكيده لاتين :
Introduction: The Social Determinants of Health (SDH) are mostly responsible for health inequities, the unfair and avoidable differences in health status seen within and between countries. It contributes about 50% of community health status; however, the significant role of medical science universities toward it cannot be ignored. Unfortunately, lack of accountability of them about SDH conditions caused their duties has been increasingly criticized. For this reason, faculty members need to review their attitudes and practices so that they can play a suitable role in social change more than ever. The present study aimed to design and introduce the model for utilizing Social Determinant of Health approach by faculty members of Universities of Medical Sciences.
Materials and Methods: Qualitative study is carried out in two stages: Educational Needs Assessment and producing Educational Content. A review of the literature, focused group discussion and the completion of a questionnaire were used to gather information on the educational needs of faculty members in utilizing SDH. The population studied was faculty members of Qazvin University of Medical Sciences of Iran and sampling was deliberate. Collected information is summarized in the form of a workshop package including a lesson plan, scriptwriter, educational notebook and guide's tutor. It has been conducted experimentally in Qazvin University of medical sciences with basic, clinical and public health science. Finally, the evaluation results were applied to the final package.
Results: The three main duties of a faculty member are research, education and practice. The practical applications of SDH in these areas are: 1. doing a comprehensive look at the patient's problems, including all four dimensions of physical, mental, social and spiritual well-being. Moreover, social roots of the disease should not be neglected. 2. Supporting advanced research ideas in basic, clinical, and public health 3.Teaching comprehensive (systemic) approaches to students, educating students about the roots of the diseases, offering a suitable solution to prevent non-communicable diseases, advocating for serious attention of policy makers about roots of diseases, and participating in leading positive social change. This package consists of three parts: the content of SDH, Iranian Health indicators, and the necessary interventions for improvement and applying these bases by the faculty members.A total of 36 minutes of educational film and 10,000 words pamphlet have been prepared in the form of training workshops for 180 minutes. The result of this training package showed that faculty members had a history of practical implementation of these concepts but their motivation increased by 75% compared to the pre-workshop.
Conclusion: Considering the important role of faculty members to utilizing the SDH, this package should be integrated into faculty empowerment workshop. It is suggested that these workshops are supervised by a joint committee including Medical Education Center (EDC), Social Determinants of Health Research Center, and health policy unit. As a result, these packages will gradually be updated and native based on the creative ideas of participants.
