نگرش انتقادي به آراي سبك‌شناسان دربارة سبك اراني

Critical Attitude Towards the Opinions of Stylistics Researchers on Arrani (Azarbaijanian) Style

دو كتاب سبك ­شناسي شعر شميسا و غلامرضايي از شناخته­‌شده‌ترين منابعي هستند كه با نگاه دوره­اي (تاريخي/ جغرافيايي) سبك­هاي شعر فارسي را دسته­ بندي كرده ­اند. اين دو اثر ساليان متمادي است كه باوجود برخي اشكالات عمده، منبع تدريس و مرجع پژوهش‌اند. عدم نگرش انتقادي و تخصصي به اين دو اثر باعث شده كه بارها با تغييرات كمي تجديدچاپ شوند. اين پژوهش بر آن است با تكيه بر روش كتاب‌خانه­اي و مراجعه به متون اصيل و كهن، اطلاعات موجود در اين دو اثر، دربارة سبك اراني (آذربايجاني) را بررسي و نقد كند تا برخي گزاره ­هاي غيرعلمي آن­ها، كه سال­هاست پذيرفته شده و از پژوهشي به پژوهش ديگر منتقل مي­شوند، اصلاح گردند. در همين راستا، پس از نگاهي گذرا به پيشينة دسته ­بندي سبك­هاي شعر فارسي و اشاره به برخي تعارضات دربارة شعر قرن ششم و سبك اراني ابتدا به نقد سبك­شناسي شميسا و سپس به نقد سبك ­شناسي غلامرضايي خواهيم پرداخت و نظرات انتقادي خويش را در ذيل هريك بيان خواهيم كرد.

The two stylistics books of Shamisa and Gholam-Rezaie are the sources which have divided the Persian poetry styles wit aperiodic (historical/geographical) perspective. These two works, despite some major drawbacks, have been the source of teaching and reference for many years. The lack of critical and specialized review on these two works, caused them to be reprinted repeatedly with little change. This research aims at investigating and analyzing the existing information in these books about Arrani style (Azarbaijani), in order to correct some non-scientific propositions which have been accepted for many years and are transferred from one research to another. In the same vein, after a quick look at the background of Persian poetry classification and reference to some existing conflicts about the Sixth century poetry and the Arrani (Azarbaijanian) style, we will discuss the stylistics criticism of Shamisa, and then the stylistics criticism of Gholam-Rezaie.