انطباق پذيري سياست خارجي دولت هاي پس از دفاع مقدس با اصول و ارزش هاي انقلاب اسلامي (با تاكيد بر اصول استكبارستيزي، همگرايي اسلامي و منزلت گرايي)

The Adaptability of Foreign Policy of Different Administrations after the Holy Defense to the Principles and Values of the Islamic Revolution (With emphasis on the principles of anti-imperialism, Islamic convergence and domination)

سياست خارجي جمهوري اسلامي مبتني بر اصول و ارزش هاي اسلامي - شيعي بنانهاده شد؛ و در سه دهه گذشته نيز اين الگو، روندي همراه با تغيير و تداوم را حفظ كرده است. از يك سو اصول، جهت گيري و اهداف بنيادي سياست خارجي نسبتاً پايدار و ثابت مانده است كه موجب استمرار و ثبات نسبي آن گشته است و از طرف ديگر، تغيير و تحولات عيني و ذهني در محيط هاي سه گانه داخلي، خارجي و رواني مستلزم انطباق تاكتيكي و ابزاري بوده است. لذا اين تحقيق باهدف، بررسي رويكرد سياست خارجي دولت هاي پس از دفاع مقدس (حدفاصل سال هاي 1368 تا 1392) با محوريت ارزش ها و هنجارهاي جمهوري اسلامي در سه بعد استكبارستيزي، منزلت افزايي و همگرايي اسلامي انجام پذيرفته است. روش تحقيق در اين مقاله كيفي - كمي است. جامعه آماري اين تحقيق شامل صاحب نظران و اساتيد دانشگاه و بهره مندي از مصاحبه با كارگزاران سياست خارجي در دوره هاي مختلف هست كه در شناسايي مولفه هاي مورد مقايسه و در جمع آوري داده هاي نهائي پرسشنامه از نظرات آنها استفاده شده است. بعد از طراحي پرسشنامه بومي شده، روايي محتوا با استفاده از نظرات خبرگان بررسي و بعد از چندين مرحله اصلاحات نسخه نهايي پرسشنامه تنظيم و توزيع گرديد. همچنين مقدار آلفاي كرونباخ جهت بررسي پايايي تحقيق با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبه و براي تمام متغيرها مقداري بالاتر از 0/7 بوده است كه نشان دهنده اعتبار پرسشنامه و برداشت فكري مناسب و يكسان پاسخگويان از محتواي متغيرهاي مربوط به هر سازه بوده است براي تجزيه وتحليل داده هاي جمع آوري شده از آمار توصيفي و استنباطي شامل آزمون تحليل واريانس؛ آزمون تعقيبي بونفرني و آزمون تي استفاده شده است. نتايج مطالعه حاكي از تفاوت معنادار تطبيق پذيري دولت ها در شاخص استكبارستيزي و همگرايي اسلامي و عدم تفاوت معنادار در شاخص منزلت افزايي در بين دولت ها بوده است.

Islamic Republic’s foreign policy has been based on the principles and values of Islam – Shi’ites, and over the past three decades, this pattern has maintained a process along with change and continuity. On the one hand, the principles, orientations and basic goals of foreign policy have remained relatively stable and sustained, and on the other hand, objective and subjective changes in the tripartite domestic, foreign and psychology requires tactical and instrumental adaptation. Therefore, this research has been conducted with the aim of investigating the foreign policy approach of post-war defense states (between the years of 1989 to 2013), with the centerpiece of the values and norms of the Islamic Republic in three dimensions of anti-imperialism, dignity and Islamic convergence. The research method in this paper is quantitative-quantitative. The statistical population of this research includes university professors and the use of interviews with foreign policy agents in different periods. In identifying the components, the final questionnaire was used to collect their views. After designing a native questionnaire, content validity was evaluated using experts' opinions and after several stages of the final version of the questionnaire, the questionnaire was distributed. Also, the Cranach’s alpha value was calculated by SPSS software to verify the reliability of the research and for all variables it was somewhat higher than 0.7, indicating the validity of the questionnaire and the appropriate intellectual perception of the respondents of the content of the variables related to each construct. For data analysis, descriptive and inferential statistics including ANOVA test, Bonferoni post hoc test and t-test were used. The results of the study indicated a significant difference between the government's versatility in the index of irrigation and Islamic convergence, and the lack of significant difference in the index of dignity-making among governments.