اثر انواع مختلف بقاياي گياهي و كودهاي دامي بر توزيع شكل‌هاي پتاسيم دو نوع خاك رسي تحت شرايط رطوبتي متفاوت

افزودن بقاياي آلي به اراضي در كشاورزي ارگانيك مي‌تواند سبب تغيير در وضعيت پتاسيم خاك و در نتيجه تغيير قابليت استفاده اين عنصر و چرخه آن در خاك گردد. براي بررسي اين امر، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاٌ تصادفي با كاربرد 11 نوع مواد آلي (بقاياي يونجه، جو، نخود، باقلا و كودهاي گوسفند، گاو، شتر، مرغ، كبوتر، بلدرچين و ورمي‌كمپوست) در دو نوع خاك رسي مناطق داراب و سپيدان فارس تحت دو شرايط رطوبتي (ظرفيت مزرعه و اشباع) با سه تكرار صورت گرفت. ابتدا مقدار دو گرم از بقاياي آلي به 100 گرم از نمونه‌هاي خاك اضافه گرديده و در شرايط ظرفيت مزرعه و اشباع به‌مدت دو ماه در شرايط آزمايشگاه (دماي 2±22 درجه سلسيوس) نگهداري گرديدند و سپس مقدار پتاسيم محلول، تبادلي و غيرتبادلي در آنها اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه همه بقاياي آلي به‌جز ورمي‌كمپوست، بقاياي يونجه و كود شتر مقدار پتاسيم محلول خاك را نسبت به شاهد افزايش دادند و بيشترين افزايش به مقدار 228 ميلي‌گرم بر كيلوگرم مربوط به كود گوسفند بود. مقدار پتاسيم تبادلي با كاربرد انواع بقاياي آلي از 70 تا 730 ميلي‌گرم بر كيلوگرم افزايش يافت. مقدار پتاسيم غيرتبادلي نيز با كاربرد همه بقاياي آلي افزايش يافت و بيشترين مقدار مربوط به كود مرغ و كمترين آن مربوط به كود شتر بود. به‌طوركلي افزودن تركيبات آلي مقدار پتاسيم محلول و تبادلي را در خاك‌ داراب و مقدار پتاسيم غيرتبادلي را در خاك سپيدان بيشتر تحت اثر قرار داد. حالت رطوبت اشباع سبب افزايش پتاسيم تبادلي و كاهش پتاسيم محلول و غيرتبادلي گرديد. افزايش مقدار پتاسيم محلول و افزايش شوري خاك بايستي در كاربرد اين تركيبات آلي در خاكهاي داراي پتانسيل آبشويي بالا و براي كشت گياهان حساس به شوري در نظر گرفته شود.