تأثير جهت شيب بر تغييرپذيري مكاني ويژگي‏هاي فيزيكي و شيميايي خاك در منطقه كياسر مازندران

خاك يك سيستم ناهمگن، متنوع و پويا مي­باشد كه بررسي تغييرات زماني و مكاني آن براي مديريت اصولي عرصه­هاي طبيعي ضروري است. در تحقيق حاضر تغييرات مكاني برخي از ويژگي­هاي فيزيكي و شيميايي خاك تحت تأثير جهت دامنه در مراتع كياسر بررسي شده است. در حوضه پشتكوه كياسر دو سايت نمونه­برداري با شرايط يكسان اقليمي، شيب، ارتفاع و زمين‌شناسي، فرم رويشي در دو جهت متفاوت شيب انتخاب شدند. در هر سايت نمونه­برداري يك شبكه نمونه­برداري با سلول­هاي 400 متر مربعي پياده شده و تعداد  50 نمونه خاك از عمق 0 30 سانتي­متر از هر سايت جمع­آوري و به آزمايشگاه منتقل و ويژگي­هاي خاك شاملpH ، ميزان كربنات كلسيم معادل (CCE)، نيتروژن كل، كربن آلي، بافت خاك (درصد سيلت، رس و شن) و درصد رطوبت خاك اندازه‏گيري شدند. سپس داده­هاي غيرنرمال، نرمال گرديده و تجزيه تحليل­هاي آماري و زمين آماري انجام شد. نتايج آزمون t نشان داد كه ميزان كربن آلي از نظر آماري در شيب رو به شمال تفاوت معني­داري (01/0p lt;) با شيب رو به جنوب نداشت، اما بقيه ويژگي­هاي خاك در دو جهت متفاوت (01/0p lt;) بودند. در جهت رو به شمال تنها هدايت الكتريكي از خود وابستگي مكاني قوي (با نسبت اثر قطعه­اي به سقف كمتر) نشان داد و كربن آلي و درصد سيلت وابستگي مكاني ضعيف داشته (با نسبت اثر قطعه­اي به سقف بيشتر) و بقيه ويژگي­هاي مورد مطالعه وابستگي مكاني متوسط داشتند. در جهت رو به جنوب درصد رس و نيتروژن كل وابستگي مكاني قوي داشته، pH، هدايت الكتريكي و درصد شن وابستگي ضعيف مكاني از خود نشان دادند و بقيه ويژگي­ها داراي وابستگي متوسط مكاني بودند.