كليدواژه :
پوشش همگاني سلامت , اولويت بندي , شاخص , ايران
چكيده فارسي :
هدف: پوشش همگاني سلامت گامي مهم در راستاي دستيابي و بهره‌مندي همگاني از خدمات سلامت مي‌باشد. براي سنجش پوشش همگاني سلامت، نياز به شاخص‌هاي مناسب مي‌باشد. اين مطالعه به منظور انتخاب شاخص‌هاي اولويت‌دار جهت استفاده براي سنجش پوشش همگاني سلامت انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: اين مطالعه يك مطالعه كيفي مي‌باشد. جمعيت پژوهش، كارشناسان خبره كشور بودند و نمونه‌گيري به‌صورت هدفمند انجام گرفت. مطالعه در سه مرحله انجام گرفت. در مرحله اول با بررسي متون مربوط به شاخص‌هاي بين‌المللي و داخلي و استفاده از نظر خبرگان، 393 شاخص كه مرتبط با پوشش همگاني سلامت بود، انتخاب گرديد و موارد تكراري حذف گرديد. در مرحله دوم با استفاده از منابع معتبر مثل سازمان بهداشت جهاني، اهداف توسعه پايدار(Sustainable Development Goals) و هزاره (Millennium Development Goals) سازمان ملل و 100 شاخص اصلي سلامت ((100 - Core Health Indciatros و نيز استفاده از نظر كارشناسان خبره 40 شاخص جهت نظرسنجي نهايي انتخاب گرديد و در مرحله سوم با استفاده از نظرات 47 نفر از كارشناسان خبره رتبه‌بندي جهت اين 40 شاخص انجام گرفت.
يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي اين مطالعه، مهم‌ترين شاخص‌هاي پوشش همگاني سلامت از ديدگاه صاحب‌نظران به ترتيب ميزان مرگ مادران باردار، ميزان پوشش واكسيناسيون كودكان زير 5 سال، اميد به زندگي در بدو تولد، ميزان مرگ و مير نوزادان، ميزان مرگ كودكان زير 5 سال، ميزان مرگ و مير كودكان زير يك سال، ميزان قند خون بالا در بالغين، ميزان دسترسي به آب سالم، ميزان مرگ به‌دليل سرطان و پوشش بيمه همگاني بود. هم‌چنين در رتبه‌بندي به‌دست آمده طبق كتاب سيماي سلامت ايران در شاخص‌هاي جمعيتي، مرگ زنان باردار؛ در شاخص‌هاي بيماري‌ها، ميزان پوشش واكسيناسيون؛ در شاخص‌هاي پوشش خدمات سلامت دسترسي به آب سالم؛ و در شاخص‌هاي نظام سلامت ميزان پوشش بيمه همگاني حائز اولويت اول بودند.
نتيجه‌گيري: به طور كلي، تا تعيين دقيق تر اولويت بندي، بايد به ده شاخص اول ( بين 40 شاخص) رتبه بندي و شاخص اول هر يك از حيطه هاي جمعيت و مرگ ومير، بيماري‌ها و عوامل خطر، پوشش خدمات سلامت، و نيروي انساني و ساختار نظام سلامت براي رسيدن به اهداف پوشش همگاني توجه بيشتري شود.
چكيده لاتين :
Introduction: Universal health coverage is an important step towards achieving and benefiting from health services. To measure universal health coverage, appropriate indicators are needed. This study was conducted to select priority indicators for use in general health measurements.
Materials and Methods: This study is a qualitative study. The population of the research was experts in the country and the sampling was done purposefully. The study was conducted in three stages. In the first phase, 393 indicators related to public health coverage were selected by reviewing texts related to international and domestic indicators and use of experts' opinion, and duplicates were removed. In the second phase, using valid sources such as WHO, Millenium Development Goals, and Sustainable Development Goals of Universal Health Coverage, 100- Core Health Indicators and using expert opinions, 40 indicators were selected for the final survey. In the third stage, 47 experts ranked these 40 indicators.
Results: The most important indicators of universal health coverage from the viewpoints of experts were death rate of pregnant women, vaccination coverage of children under 5 years old, life expectancy at birth, infant mortality rate, death rate of children under 5 years of age, death rate of children under 1 years of age, high blood sugar levels in adults, access to healthy water, death rates due to cancer and general health insurance. Also in the ranking, according to the Healt Indicators of Iran, amoung demographic indicators, death of pregnant women; amoung the indicators of diseases, the coverage rate of vaccinations; amoung the indicators of health coverage, access to healthy water; and amoung the health system indicators, the amount of public insurance coverage were the first priorities.
Conclusion: In general, until the acquisition, more precise determination and prioritization, the indexes ranked among the top ten amoung 40 indciators, and also the first priotity indicator of each of the four components of population and mortality, diseases and risk factors, the coverage of health services, and the health system should be taken into account in reaching the goals of universal health coverage.
