نقد و بررسي ديدگاه احمد اسماعيل بصري دربارۀ متشابه بودنِ كلّ قرآن

جريان احمد الحسن بصري، يكي از جريان‌هاي خطرناك در موضوع مهدويّت است و بعضي ويژگي‌ها مانند استناد به بعضي روايات، خواب و استخاره، آن را از ساير مدّعيان دروغينِ مرتبط با آموزۀ مهدويّت متمايز مي‌كند. در چند سال اخير، فعاليت‌هاي تبليغيِ اين جريان چه به صورت مجازي در پالتاك و وب‌سايت‌هاي مختلف و چه به صورت چهره به چهره افزايش يافته است. اين نكات، ضرورت نقد و بررسي اين جريان و نشان دادن اشكالات آن را دو چندان مي‌كند. احمد الحسن بصري، كه مدّعي است امام، مهدي اوّل و يماني موعود است، خود را همانند ديگر امامان:، بهره‌مند از علم الهي و مصون از هرگونه اشكال و اشتباه مي‌داند. بر اين اساس، اثباتِ حتّي يك اشكال در كتاب‌هاي وي براي ردّ تمام ادّعاهاي او كافي است. اشتباهات احمد الحسن را مي‌توان در موضوعات مختلف مانند قرآني، حديثي، كلامي، ادبي، فقهي و تاريخي دنبال كرد. مسئلۀ اصليِ اين مقاله، نقد و بررسي ديدگاه احمد الحسن بصري دربارۀ متشابه بودنِ كلّ قرآن است كه به شيوۀ توصيفي، تحليلي و انتقادي، نشان داده خواهد شد. احمد الحسن معتقد است تمام آيات قرآن متشابه است و بدون روايات، نمي‌توان معناي آيات را فهميد. در اين مقاله، نخست، عبارات متناقضِ احمد الحسن در اين ارتباط نشان داده مي‌شود، سپس چهار دليلِ قرآني و روايي براي ردّ اين ديدگاه ارائه و در پايان، استدلال وي به يك روايت، نقد و بررسي مي‌شود.