تحليل تاريخي روايات علائم ظهور (قيام سيدحسني)

شناخت روايات جعلي و تمييز آنها از روايات معتبر، يكي از بايسته‌هاي مهم پژوهشي است. در جوامع حديثي شيعه و اهل‌سنت، رواياتي وجود دارد، كه نشانه‌هاي مختلفي را براي ظهور امام زمان(عج) بيان مي‌كند. يكي از اين نشانه‌ها، روايات قتل نفس زكيه و قيام سيدحسني است. تحليل و تطبيق اين روايات به روش تاريخي نشان مي‌دهد خروج سيدحسني، در واقع يك علامت ظهور نيست و با علامت قتل نفس زكيه متفاوت است. روايت سيدحسني، روايتي غيرقابل اعتماد است كه توسط حسين بن حمدان خصيبي(متوفي 334) زعيم فرقه نصيريه، در راستاي اثبات ديدگاه‌هاي اين فرقه جعل شده است. بررسي‌هاي تاريخي مي‌تواند علت اين جعل را در بستر تاريخ تبيين نمايد. نخستين بار، محمد بن يعقوب كليني، (متوفي 329) توصيفي از نفس زكيه، را به خطا براي سيدحسني بدون ملقب ساختن وي به نفس زكيه، به كار برده است. سپس مسعودي (متوفي 346)، لقب نفس زكيه را براي سيدحسني به كار برده است، پس از قرن چهارم اين لقب در ميان علويان، به تدريج شايع شده است و سيدحسني و نفس زكيه يك شخص پنداشته شده‌اند و به دنبال آن، قيام حسني به عنوان علامت ظهور امام زمان(عج) قلمداد شده است.