عنوان مقاله :
دوازده امامي بودن، اصل مشترك مذاهب اسلامي
پديد آورندگان :
زينلي ، غلامحسين پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي
كليدواژه :
دوازده امامي , مذاهب اسلامي , اصل مشترك , خلفاي رسول خدا6 , روايات اثناعشر.
چكيده فارسي :
اعتقاد به وجود دوازده خليفه به عنوان جانشينان پيامبر؟ص؟ و رهبران امّت اسلامي، پس از آن حضرت، جزء اصولي است كه پيروان همۀ مذاهب اسلامي، اعم از شيعه و اهلسنت، بر آن اتّفاقنظر دارند.اين اصل مهم اعتقادي، نشأت گرفته از روايات متواتري است كه محدّثان و ديگر عالمان مذاهب اسلامي به نقل از رسول خدا؟ص؟ در منابع معتبر ديني و مذهبي خود ثبت كردهاند. دوازده امامي بودن شيعه امري است روشن، چون نام پيروان اين مذهب «شيعه امامي اثناعشري» است. اين اعتقاد در ميان دانشمندان اهلسنّت نيز مسئلهاي ريشهدار است، چنانكه عالمان اهلسنّت، اعم از عالماني كه قبل از پيدايش و رسميت يافتن مذاهب چهارگانه فعلي ميزيستهاند، و عالماني كه از يكي از مذاهب چهارگانۀ حنفي، مالكي، شافعي و حنبلي پيروي ميكردهاند، اين روايات را با اسناد صحيح و به نشانۀ قبول در آثار خود ثبت كردهاند.هر چند در مقام عمل تنها مذهبي كه به اين روايات پايبند ميباشد مذهب شيعه اماميه است، و پيروان ديگر مذاهب اسلامي در عين حال كه در مقام اعتقاد و نظر، اين اصل را پذيرفته، و شماري از روايات خلفاي اثناعشر را دهها سال زودتر از محدّثان شيعه اماميه در آثار خود ثبت كردهاند، امّا در مقام عمل خود را به اين اصل ملتزم ندانستهاند.آن دسته از عالمان اهلسنّت كه روايات اثناعشر را توجيه كردهاند نيز كوشيدهاند تا مصاديقي غير از آنچه شيعه به آن معتقد است براي روايات ارائه دهند، اما اين اختلاف مصداقي، زياني به اعتبار اين اصل مشترك وارد نميسازد.به باور ما در متن روايات اثناعشر ويژگيهايي وجود دارد كه ديدگاه عالمان شيعه را تأييد و نظر دانشمندان اهلسنّت را ردّ ميكند.