بررسي امكان تعيين وقت ظهور

در مقاله حاضر تلاش شده تعيين وقت ظهور از دو منظر مورد بررسي قرار گيرد يكي از منظر زمان‌مند بودن آن و اثبات اين‌كه ظهور از آن‌جا كه پديده‌اي اجتماعي است هم زمان دارد و هم زمان مشخص و نهايي دارد و هم زمان شناور و متغير. منظر ديگر، به علم به زمان ظهور باز مي‌گردد و اين‌كه آيا مي‌توان زمان ظهور را به دست آورد؟ از نظر ثبوتي، پاسخ اين پرسش، مثبت است و از نظر اثباتي _ با روش تحليلي و كتابخانه‌اي _ ابتدا روايات موجود در اين زمينه استقصاء شد و بيست و يك روايت استخراج و در پنج عنوان دسته‌بندي گرديد. نتيجه روايي بحث اين شد كه اولاً علم به زمان ظهور امكان ندارد. ثانياً توقيت، به خودي خود حرمتي ندارد و حرام بودنش در صورتي است كه مستند به اهل‌بيت(ع) يا از روي هوي و هوس باشد وگرنه دليلي بر حرمت كذب خبري در دست نيست. در پايان، به دو پرسش مطرح درباره روايات باب نيز پرداخته شده كه براساس آن عدم امكان دست يافتن به زمان ظهور در راستاي طرح كلي خداوند متعال و توقيت‌هاي اهل‌بيت: نيز ناظر به زمان گذشته است گو آن‌كه از لحن بيان آنها اطلاعي در دست نيست