عنوان مقاله :
واگرايي مهديباوري فرقه «ذكريّه» با قرآن و روايات فريقين
پديد آورندگان :
حيدرينسب ، عليرضا دانشگاه سيستان و بلوچستان , بيات مختاري ، مهدي دانشگاه نيشابور , آبسالان ، محبعلي دانشگاه سيستان و بلوچستان , رئيسي ، عبدالاحد - -
كليدواژه :
ذكريه , مهدويت , بلوچستان , محمد اتكي , محمد جونپوري
چكيده فارسي :
فرقه باطنيگراي «ذكريّه»، كه از رهگذر جايگزيني «ذكر» بهجاي «نماز» به «ذكريّه»، نامبردار شدهاند، از حدود پنج قرن پيش، بنا بر اين كه «سيدمحمد جونپوري»، بنيانگذار آنفرقه باشد و يا چهارقرن قبل با اين فرض كه «سيد محمدمهدي أتَكي»، مؤسّس آن بهحساب آيد، در شبه قاره هند پديد آمده است. از جهت قرابت جغرافيايي آن منطقه به ايران بهگونه طبيعي در بلوچستان ايران نيز حضور دارند. باورها و انديشههاي چهارگانه بديع:1. آفرينش مهدي از نور 2. خلقت كائنات از نور مهدي 3. ظهور و فعاليت وي در شبه قاره هند 4.افضليت مهدي بر تمام انبياء:، از ويژگيهاي اختصاصي ايشان است. بررسي و تحليل كارنامه آشفته ايشان كه گاه، مهدي را با لقب «سردار أنبيا»، گاه بهعنوان «موعود پيامبر »، ياد و ظهور و فعاليتش را پايانيافته تلقّي ميكنند، نشان ميدهد، مهديباوري «ذكريه» با آياتي مانند: توبه: 33، نور: 55 و انبياء: 105، كه به تشكيل حكومت جهاني مهدي و فراگيري عدالت اشاره دارند و با روايات اتفاقي ناظر به تبار، خصوصيّات شخصي و شخصيتي و حوادث قبل و بعد از ظهور حضرت، هماهنگ نيست. پژوهش ميداني و تحليل اسناد، حاوي اين امرندكه باورهاي «ذكريه»، انحرافاتي است كه توسط بنيانگذار، يا پيروانش در برابر شريعت اسلام اتفاق افتاده و اسباب گمراهي برخي افراد را بهدنبال داشته است.