بررسي و نقد ديدگاه جان دُوئي درباره كليات

بحث درباره سرشت و ماهيت كليات يكي از مهم‎ترين و پرچالش‌ترين مسائل تاريخ انديشه فلسفي است. برخي فيلسوفان از جمله افلاطون و ارسطو، اعتقاد داشتند كليات مصداق خارجي دارند و گروهي منكر چنين وجودي بودند. بيشتر تجربه‌گرايان مصداق خارجيِ كليات را انكار كرده‌اند. جان دُوئي فيلسوفي تجربه‌گرا بود كه برخلاف اكثر آنان معتقد بود حقايق كلي در خارج مصداق دارند. او مي‌خواست با حفظ مباني تجربه‌گرايانه‌اش مصداقي عيني براي كليات فراهم كند. «روش» امري است كه او را به خواسته‌اش رسانده است. او مدعي بود روش در عين اينكه امري عيني و كلي است، مصداق خارجي حقايق كلي هم هست. موضوع اين مقاله، تبيين، تحليل و نقد اين فرضيه است. بررسي‌ها نشان داد تبيين تجربه‌گرايانه او از كليات قانع‎كننده نيست و روش هم نمي‌تواند مشكل كليات را حل كند. به همين دليل او بايد از ميان تجربه‌گرايي و پذيرش كليات، يكي را فداي ديگري كند.