بازگشت به اصل؛ درآمدي بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حكمت اسلامي

علم و دانش پيش از مدرنيته و عصر جديد، در حوزه­هاي تمدني گوناگون از نوعي وحدت و انسجام برخوردار بود. اگرچه دانش مشتمل بر قلمروهاي گوناگون بود، اما اين قلمروها در پيوند با يكديگر يك كل واحد را تشكيل مي‌دادند و از يكديگر قابل تفكيك نبودند؛ ولي هم‌زمان با آغاز عصر مدرن دوران انشقاق و ازهم‌گسيختگي ميان علوم و معارف بشري آغاز شد. جنبش مطالعات ميان‌رشته­اي، تفكر سيستمي و برخي جريانات فرهنگي و فلسفي در غرب، ضمن توجه به عرصة وحدت­گرايي در علوم، به انتقاد از حركت علم مدرن در مسير تخصص­گرايي پرداختند و بر اين نكته تأكيد داشتند كه اين نگاه تخصص‌گرا، فاقد كارايي لازم براي برطرف‌ كردن نيازها و مسائل تمدني غرب است. در اين پژوهش ضمن معرفي انتقادي برخي جريان‌هاي وحدت‌گرا در ساحت علوم، به بررسي و تحليل آن از منظر حكمت اسلامي پرداخته‌ايم. به نظر مي‌رسد دانش در اين منظر، از نوعي وحدت منسجم و يك‌پارچه برخوردار است كه در ادبيات قدماي ما از آن تعبير به حكمت مي‌شده است.